اوپن‌ای‌آی شرکت چینی را به سرقت فناوری خود متهم کرد
اوپن‌ای‌آی، شرکت سازنده ChatGPT، اعلام کرده که شواهدی در اختیار دارد که نشان می‌دهد استارت‌آپ چینی «دیپ‌سیک» (DeepSeek) از فناوری این شرکت برای ایجاد یک مدل هوش مصنوعی رقیب استفاده کرده است؛ موضوعی که نگرانی‌ها درباره «سرقت مالکیت فکری» در این صنعت پررشد را افزایش می‌دهد.
اوپن‌ای‌آی معتقد است که دیپ‌سیک، که توسط «لیانگ ونفنگ» (Liang Wenfeng)، نخبه ریاضیات، تأسیس شده است، از فرآیندی به نام “تقطیر” (Distillation) استفاده کرده است. این روش باعث می‌شود مدل‌های کوچک‌تر هوش مصنوعی با یادگیری از مدل‌های بزرگ‌تر، عملکرد بهتری داشته باشند.
اگرچه این روش در توسعه هوش مصنوعی رایج است، اما اوپن‌ای‌آی می‌گوید دیپ‌سیک ممکن است با استفاده از این تکنیک، قوانین این شرکت را نقض کرده باشد.
یک منبع نزدیک به اوپن‌ای‌آی روز چهارشنبه به «فایننشال تایمز» گفت: “مشکل اینجاست که وقتی کسی فناوری ما را برداشته و از آن برای ساخت محصول خود استفاده می‌کند، این نقض قوانین محسوب می‌شود.”
تحقیقات مایکروسافت درباره دسترسی دیپ‌سیک به داده‌های اوپن‌ای‌آی
طبق گزارش منابع خبری «بلومبرگ»، پژوهشگران امنیتی مایکروسافت، که میلیاردها دلار در اوپن‌ای‌آی سرمایه‌گذاری کرده است، پاییز گذشته متوجه شدند که افرادی با «احتمال ارتباط با دیپ‌سیک»، حجم عظیمی از داده‌ها را از طریق «رابط برنامه‌نویسی کاربردی» (API) اوپن‌ای‌آی جمع‌آوری می‌کنند.
مایکروسافت این موضوع را به اوپن‌ای‌آی اطلاع داد — زیرا این اقدام ممکن است ناقض شرایط خدمات این شرکت باشد — و هر دو شرکت در حال بررسی این موضوع هستند که آیا فعالیت‌های غیرمجاز صورت گرفته است یا نه.
قوانین اوپن‌ای‌آی به‌وضوح اعلام می‌کند که کاربران اجازه ندارند از فناوری این شرکت نسخه‌برداری کنند یا از خروجی آن برای ساخت مدل‌های هوش مصنوعی رقابتی استفاده کنند.
سال گذشته، اوپن‌ای‌آی و شریکش مایکروسافت، تحقیقاتی را انجام دادند و حساب‌هایی را که مشکوک به ارتباط با دیپ‌سیک بودند، مسدود کردند.
به گفته منابع فایننشال تایمز، این حساب‌ها از ابزارهای اوپن‌ای‌آی به روش‌هایی استفاده می‌کردند که ممکن بود قوانین این شرکت را نقض کند.
یک سخنگوی اوپن‌ای‌آی روز چهارشنبه به «نیویورک پست» گفت: “ما می‌دانیم که گروه‌هایی در جمهوری خلق چین (PRC) به‌طور فعال در تلاش هستند تا با استفاده از روش‌هایی مانند تقطیر، مدل‌های پیشرفته هوش مصنوعی ایالات متحده را تقلید کنند.”
وی افزود: “ما از نشانه‌هایی که نشان می‌دهد دیپ‌سیک ممکن است مدل‌های ما را به‌طور نامناسبی تقطیر کرده باشد، آگاه هستیم و در حال بررسی این موضوع هستیم. اطلاعات بیشتری که به دست آوریم، منتشر خواهیم کرد.”
او همچنین تأکید کرد که اوپن‌ای‌آی “همکاری نزدیکی با دولت ایالات متحده دارد تا از مدل‌های قدرتمند هوش مصنوعی که در این کشور ساخته می‌شوند، محافظت کند.”
نگرانی‌های امنیتی درباره دیپ‌سیک و ارتباط آن با چین
نیویورک پست گزارش داده است که نیروی دریایی ایالات متحده استفاده از دیپ‌سیک را برای اعضای خود ممنوع کرده است، زیرا این نگرانی وجود دارد که دولت چین ممکن است از داده‌های حساس سوءاستفاده کند.
علاوه بر این، کارشناسان به نیویورک پست گفته‌اند که دیپ‌سیک یک تهدید بزرگ برای امنیت ملی محسوب می‌شود، چراکه مقادیر عظیمی از داده‌های کاربران، از جمله آدرس‌های IP و ضربه‌های صفحه‌کلید را ثبت کرده و آن‌ها را روی سرورهای مستقر در چین ذخیره می‌کند — مشابه نگرانی‌هایی که منجر به محدودیت‌های گسترده علیه تیک‌تاک شد.
در روزهای اخیر، برخی کارشناسان فناوری احتمال داده‌اند که دیپ‌سیک از طریق سرقت مالکیت فکری، مزایایی به دست آورده باشد.
«لیانگ ونفنگ» طراح دیپ‌سیک
«دیوید سَکس» (David Sacks)، مشاور پیشین رئیس‌جمهور دونالد ترامپ در زمینه هوش مصنوعی و رمزارزها، در مصاحبه‌ای با شبکه «فاکس نیوز» گفت: “در هوش مصنوعی، روشی وجود دارد که طی آن یک مدل از مدل دیگر تقلید کرده و دانش آن را کپی می‌کند. شواهد قوی وجود دارد که نشان می‌دهد دیپ‌سیک این کار را با مدل‌های اوپن‌ای‌آی انجام داده است.”
با این حال، او هیچ مدرک مشخصی برای این ادعا ارائه نکرد.
انتقاد از حمایت از دیپ‌سیک در آمریکا
«جاش کوشنر» (Josh Kushner)، سرمایه‌گذار اصلی اوپن‌ای‌آی از طریق شرکت سرمایه‌گذاری Thrive Capital، به شدت از چهره‌های فناوری آمریکایی که موفقیت دیپ‌سیک را تحسین کرده‌اند، انتقاد کرد.
کوشنر روز دوشنبه در شبکه اجتماعی X نوشت: “تکنولوژیست‌های به‌اصطلاح ‘حامی آمریکا’ به‌طور علنی از یک مدل چینی حمایت می‌کنند که با استفاده از مدل‌های پیشرفته آمریکایی آموزش دیده است، با تراشه‌هایی که احتمالاً تحریم‌های صادراتی را نقض می‌کنند و — طبق شرایط خدمات خودشان — داده‌های مشتریان آمریکایی را به چین منتقل می‌کنند.”
آیا دیپ‌سیک از مدل GPT-4 اوپن‌ای‌آی استفاده کرده است؟
برخی کارشناسان هوش مصنوعی معتقدند که مدل دیپ‌سیک احتمالاً با استفاده از GPT-4 اوپن‌ای‌آی آموزش داده شده است — که در این صورت، نقض شرایط خدمات این شرکت محسوب می‌شود.
کارشناسان می‌گویند این امر در میان استارت‌آپ‌های هوش مصنوعی در چین و ایالات متحده رایج است که از نتایج مدل‌های معتبر برای بهبود سیستم‌های خود استفاده کنند.
«ریت‌ویک گوپتا» (Ritwik Gupta)، دانشجوی دکتری در دانشگاه کالیفرنیا، برکلی، به فایننشال تایمز گفت: “بسیاری از استارت‌آپ‌ها و محققان از پاسخ‌های مدل‌های تجاری هوش مصنوعی مانند ChatGPT برای آموزش مدل‌های خود استفاده می‌کنند.”
او اضافه کرد: “این کار باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه می‌شود، زیرا آن‌ها دیگر نیازی به جمع‌آوری بازخورد انسانی ندارند.”
چالش اوپن‌ای‌آی: حفظ فناوری در برابر کپی‌برداری
چالش اصلی اوپن‌ای‌آی این است که چگونه می‌تواند از فناوری خود محافظت کند، درحالی‌که همچنان دسترسی به هوش مصنوعی را برای کاربران ممکن می‌سازد.
این شرکت اعلام کرده که به‌طور فعال از مالکیت فکری خود دفاع می‌کند.
در بیانیه‌ای که به فایننشال تایمز ارسال شده، اوپن‌ای‌آی اعلام کرد: “ما می‌دانیم که شرکت‌ها، از جمله شرکت‌های چینی، همیشه در تلاش هستند تا **مدل‌های هوش مصنوعی ما را کپی کنند.”
اوپن‌ای‌آی همچنین اشاره کرد که به‌طور نزدیک با دولت ایالات متحده همکاری می‌کند تا از سرقت فناوری‌های پیشرفته هوش مصنوعی جلوگیری کند.
دیپ‌سیک چگونه با بودجه‌ای کمتر، مدل قدرتمندی توسعه داد؟
مدل هوش مصنوعی اخیر دیپ‌سیک، به نام R1، توانسته عملکردی مشابه مدل‌های پیشرفته آمریکا داشته باشد، درحالی‌که با بودجه‌ای به‌مراتب کمتر توسعه یافته است.
دیپ‌سیک ادعا می‌کند که تنها با ۲,۰۴۸ کارت گرافیک Nvidia H800 و با هزینه‌ای ۵/۶ میلیون دلاری توانسته مدل خود را آموزش دهد. این مدل ۶۷۱ میلیارد پارامتر دارد.
افت سهام انویدیا در پی ظهور دیپ‌سیک
ظهور دیپ‌سیک باعث سقوط سنگین بازار سهام وال‌استریت در روز دوشنبه شد.
شرکت انویدیا (Nvidia)، تأمین‌کننده اصلی سخت‌افزارهای هوش مصنوعی، شاهد افت ۱۷ درصدی ارزش سهام خود بود و ۵۸۹ میلیارد دلار از ارزش بازار خود را از دست داد.
با این حال، سهام انویدیا روز سه‌شنبه ۹ درصد افزایش یافت، زیرا سهام شرکت‌های فناوری دوباره رشد کردند.
آیرونی: اوپن‌ای‌آی خود با اتهام سرقت مالکیت فکری مواجه است
نکته جالب اینجاست که اوپن‌ای‌آی خود با شکایاتی درباره استفاده غیرمجاز از محتوای دارای حق نشر روبه‌رو شده است.
روزنامه نیویورک تایمز و چندین ناشر دیگر، از اوپن‌ای‌آی شکایت کرده‌اند و ادعا دارند که این شرکت بدون مجوز از آثار آن‌ها برای آموزش ChatGPT استفاده کرده است.
در ماه مه سال گذشته، اوپن‌ای‌آی با شرکت نیوز کورپ (News Corp) قرارداد چندساله‌ای امضا کرد که به این شرکت دسترسی به محتوای جاری و آرشیوی ناشران بزرگی مانند وال‌استریت ژورنال، تایمز لندن، نیویورک پست و دیگر رسانه‌های تحت مالکیت نیوز کورپ را می‌داد.
اوپن‌ای‌آی همچنین قراردادهای مشابهی با ناشرانی مانند Condé Nast، Le Monde و Prisa Media امضا کرده است.