یک مقام آگاه از مذاکرات به رویترز گفت که مذاکرهکنندگان روز چهارشنبه به توافقی برای آتشبس در جنگ غزه بین اسرائیل و حماس دست یافتند؛ جنگی که ۱۵ ماه به طول انجامید و دهها هزار فلسطینی را به کام مرگ کشاند و خاورمیانه را ملتهب کرد.
این توافق شامل یک مرحله آتشبس اولیه ششهفتهای و خروج تدریجی نیروهای اسرائیلی از غزه و آزادی گروگانهای در دست حماس در ازای آزادی زندانیان فلسطینی در اسرائیل است.
این توافق پس از ماهها مذاکرات پراکنده با میانجیگری مصر و قطر و با حمایت ایالات متحده حاصل شد و درست پیش از مراسم تحلیف دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا در ۲۰ ژانویه، به نتیجه رسید.
حماس، گروه مسلح فلسطینی مسلط بر غزه، به رویترز گفت که هیئت این گروه موافقت خود را با توافق آتشبس و بازگشت گروگانها به میانجیها ارائه داده است.
یک مقام فلسطینی که نخواست نامش فاش شود، به رویترز گفت که حماس بهطور شفاهی با پیشنهاد آتشبس و بازگرداندن گروگانها که در قطر در حال مذاکره بود، موافقت کرده و منتظر دریافت اطلاعات بیشتر برای تأیید کتبی نهایی است.
نخستوزیر قطر: توافق آتشبس از یکشنبه ۱۹ ژانویه اجرا میشود
محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر شامگاه چهارشنبه ۱۵ ژانویه، در یک کنفرانس مطبوعاتی در دوحه گفت: توافق آتشبس غزه از یکشنبه ۱۹ ژانویه به مورد اجرا گذاشته میشود. مبادله اسرا و گروگانها طبق سازوکار تعیین شده انجام خواهد شد.
به گفته آل ثانی، با بررسی عناصر نهایی عصر امروز، دولت اسرائیل اقدامات لازم را قبل از اجرا انجام خواهد داد.
وی خاطرنشان کرد که در مرحله اول ۴۲ روزه، اسرائیل نیروهای خود را از مراکز جمعیتی به مناطق مرزی خارج خواهد کرد.
به گفته آل ثانی، جریان کمکها به تمام بخشهای غزه، بازسازی بیمارستانها و مراکز بهداشتی و بازگشت آوارگان غزه افزایش خواهد یافت.
او افزود ۳۳ گروگان اسرائیلی در ازای تعداد نامشخصی از زندانیان آزاد خواهند شد.
او گفت، جزئیات فازهای دو و سه این قرارداد متعاقبا نهایی خواهد شد.
آل ثانی همچنین خواستار آرامش در غزه تا زمان اجرایی شدن توافق در روز یکشنبه است.
جزئیات توافق آتش بس حماس و اسرائیل
کانال ۱۲ اسرائیل:
• طبق این توافقنامه ۳ نفر از گروگانها در روز اول، ۴ نفر در روز هفتم و ۳ نفر در روز چهاردهم آزاد میشوند.
• در مرحله اول توافق، حدود ۱۰۰۰ اسیر فلسطینی آزاد خواهند شد.
• زندانیان نخبه حماس در مرحله اول توافق آزاد نخواهند شد.
• مرحله اول توافق شامل افزایش کمکهای بشردوستانه به نوار غزه به میزان ۶۰۰ کامیون در روز است.
• ارتش اسرائیل در مرحله اول توافق از محور نتزاریم عقبنشینی میکند.
• از بیست و دومین روز اجرای توافق، ساکنان غزه میتوانند به بخش شمالی نوار غزه بازگردند.
• اکثر نیروهای ارتش اسرائیل از کریدور فیلادلفیا عقبنشینی میکنند و نیروی کمی باقی میماند.
• یک نیروی بازرسی قطری-مصری برای خودروها فقط در گذرگاه شمال نوار غزه تشکیل شده است.
• مرحله دوم توافق از روز ۴۳ ام آغاز میشود و به مدت ۴۲ روز ادامه خواهد داشت.
استقبال جو بایدن از توافق آتشبس
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا در بیانیهای اعلام کرد از آتشبس اعلامشده و توافق آزادی گروگان بین اسرائیل و حماس استقبال میکند. او تاکید کرد که این توافق نتیجه فشار اعمال بر حماس همراه با دیپلماسی مصمم آمریکایی است.
بایدن گفت: «این توافق جنگ در غزه را متوقف میکند، کمکهای بشردوستانه بسیار مورد نیاز را به غیرنظامیان فلسطینی افزایش میدهد و گروگانها را پس از بیش از ۱۵ ماه اسارت به خانوادههایشان باز میگرداند».
رئیس جمهور آمریکا گفت، او در ماه مه گذشته در یک سخنرانی «شرحهای دقیق» توافق را بیان کرد و این پیشنهاد توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد تأیید شد.
رئیسجمهور آمریکا افزود توافق امروز «نه تنها ناشی از فشار شدیدی است که بر حماس وارد شده و معادلات تغییریافته در منطقه پس از آتشبس در لبنان و تضعیف ایران - بلکه ناشی از دیپلماسی سختگیرانه و پرزحمت آمریکاست».
بایدن افزود: “دیپلماسی من هرگز در تلاش آنها برای انجام این کار متوقف نشد.”
بایدن با اشاره به اینکه به زودی علناً در مورد این توافق صحبت خواهد کرد، اضافه می کند: «زمان طولانی برای پایان جنگ و آغاز کار ایجاد صلح و امنیت صرف کرده است».
نیروهای اسرائیلی پس از آنکه افراد مسلح تحت رهبری حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ با شکستن موانع امنیتی وارد جوامع اسرائیلی شدند و ۱,۲۰۰ سرباز و غیرنظامی را کشتند و بیش از ۲۵۰ گروگان خارجی و اسرائیلی را ربودند، به غزه حمله کردند.
بر اساس آمار وزارت بهداشت غزه، کارزار نظامی اسرائیل در غزه بیش از ۴۶,۰۰۰ نفر را به کام مرگ کشانده و این نوار ساحلی را به ویرانهای از آوار تبدیل کرده است؛ بهطوری که صدها هزار نفر در سرما و زمستان در چادرها و پناهگاههای موقت روزگار میگذرانند.
با نزدیک شدن به مراسم تحلیف، ترامپ بارها خواستار تسریع در دستیابی به توافق شد و هشدار داد که اگر گروگانها آزاد نشوند، «بهایی سنگین» پرداخت خواهد شد. استیو ویتکوف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه، با تیم جو بایدن برای نهایی کردن این توافق همکاری کرد.
در اسرائیل، بازگشت گروگانها میتواند بخشی از خشم عمومی علیه بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، و دولت راستگرای او را بابت شکست امنیتی ۷ اکتبر که مرگبارترین روز تاریخ این کشور بود، کاهش دهد.
این درگیری به سراسر خاورمیانه کشیده شد و نیروهای نیابتی تحت حمایت ایران در لبنان، عراق و یمن در همبستگی با فلسطینیها به اسرائیل حمله کردند. این توافق پس از آن حاصل شد که اسرائیل رهبران ارشد حماس و حزبالله لبنان را در عملیات ترور از میان برداشت و برتری خود را تثبیت کرد.