ایران در زمستان‌های اخیر با مشکلات وسیعی در زمینه تامین برق و گاز مواجه شده است. در اینجا، به شکل خلاصه و شفاف به بررسی دلایل این مشکلات می‌پردازیم:
مصرف گاز و سوخت مایع
ایران دارای ۱۴۶ نیروگاه است که ۹۰ درصد آن‌ها از گاز و ۱۰ درصد از سوخت‌های مایع مانند گازوئیل و مازوت استفاده می‌کنند. از این تعداد، ۱۴ نیروگاه قابلیت مصرف مازوت را دارند و بقیه (۱۳۲ نیروگاه) باید از گاز و در صورت نیاز از سوخت مایع استفاده کنند.
مدیریت ذخایر سوخت
در نیمه اول هر سال، نیروگاه‌ها بیشتر از گاز استفاده می‌کنند و ذخایر سوخت مایع را برای فصل سرد ذخیره می‌کنند. اما امسال، در نیمه اول سال، ۵ میلیارد متر مکعب گاز کمتر به نیروگاه‌ها تحویل داده شد و آن‌ها مجبور شدند از ذخایر سوخت مایع استفاده کنند.
ذخیره سوخت در انتقال دولت
در پایان دولت قبل، ذخایر سوخت مایع حدود ۳ میلیارد متر مکعب بود، اما در زمان تغییر دولت، این ذخایر به کمتر از یک میلیارد متر مکعب کاهش یافت. نیروگاه‌ها با این ذخایر کم به پاییز وارد شدند.
نیاز برق در فصل سرد
برای تولید ۵۰ هزار مگاوات برق که در فصول سرد لازم است، روزانه ۲۳۰ میلیون متر مکعب سوخت نیاز است. در کل، تولید گاز در ایران حدود ۸۰۰ میلیون متر مکعب در روز است، که در زمستان به دلیل سرما، حدود ۶۵۰ میلیون متر مکعب برای مصارف خانگی مصرف می‌شود و ۱۵۰ میلیون متر مکعب باقی می‌ماند برای همه مصارف دیگر از جمله نیروگاه‌ها.
تحویل گاز به نیروگاه‌ها
وقتی تحویل گاز به نیروگاه‌ها کاهش می‌یابد، غیر از نیروگاه‌های مازوت‌سوز، بقیه باید از گازوئیل استفاده کنند. از ۲۳۰ میلیون متر مکعب سوخت روزانه، تنها ۱۱۰ میلیون متر مکعب گاز به نیروگاه‌ها داده می‌شود و بقیه باید از گازوئیل و مازوت تامین شود، که این مصرف مایع را ۱۰۰ درصد افزایش می‌دهد.
افزایش تحویل سوخت
وزارت نفت تحویل سوخت را ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش داده است، اما همچنان ۵۰ درصد کمتر از نیاز است. به همین دلیل، حدود ۸ هزار مگاوات نیروگاه سوخت ندارند و نمی‌توانند برق تولید کنند، که این یعنی خاموشی اجباری برای خانه‌ها و صنایع کشور.
چرا برق قطع می‌شود ولی گاز نه؟
اگر گاز قطع شود، پر کردن مجدد شبکه گازرسانی و وصل مجدد چند روز طول می‌کشد، اما برق لحظه‌ای است و می‌تواند در لحظه قطع و وصل شود.
دلایل کلان ناترازی شامل تحریم‌ها، سرمایه‌گذاری کم و اقتصاد ضعیف انرژی برای توسعه تولید به اندازه رشد مصرف است. دلایل خرد شامل شدت بالای انرژی به دلیل استاندارد نبودن وسایل مصرف گاز و برق، ارزش نداشتن انرژی به دلیل ارزان بودن آن، ورود بی‌رویه جنس بنجل قاچاق به بازار است.
تابناک