ارتش اسرائیل معتقد است که با تضعیف گروههای نیابتی ایران در خاورمیانه و سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، فرصتی برای حمله به تأسیسات هستهای ایران ایجاد شده است، این موضوع را مقامات نظامی روز پنجشنبه اعلام کردند.
از این رو، نیروی هوایی اسرائیل به افزایش آمادگیها و تدارکات خود برای چنین حملات احتمالی در ایران ادامه داده است.
به گزارش تایمز اسرائیل، ارتش این کشور همچنین معتقد است که ایران - که پس از سقوط رژیم اسد و تضعیف حزبالله بهعنوان گروه نیابتی اصلی خود در لبنان منزوی شده است - ممکن است برنامه هستهای خود را بهطور جدیتر پیش ببرد و به دنبال ساخت بمب باشد، چرا که تلاش میکند توان بازدارندگی خود را احیا کند.
ایران همواره ادعای تلاش برای دستیابی به تسلیحات هستهای را رد کرده و میگوید که برنامههای فضایی و فعالیتهای هستهای آن صرفاً اهداف غیرنظامی دارند.
با این حال، سازمانهای اطلاعاتی ایالات متحده و آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) میگویند که ایران تا سال ۲۰۰۳ یک برنامه نظامی هستهای سازمانیافته داشته و پس از آن نیز برنامه هستهای خود را فراتر از نیازهای غیرنظامی توسعه داده است.
اسرائیل ادعا میکند که جمهوری اسلامی هرگز بهطور واقعی برنامه تسلیحات هستهای خود را کنار نگذاشته و بسیاری از سایتهای هستهای آن در دل کوههای بهشدت مستحکم و محافظتشده پنهان هستند.
سران جمهوری اسلامی خواهان نابودی اسرائیل هستند و اسرائیل نیز متعهد شده مانع دستیابی تهران به تسلیحات هستهای شود.
در ماههای گذشته ایران دو بار حجم عظیمی از موشکها را به سمت اسرائیل شلیک کرده است. اسرائیل در واکنش به هر دو حمله، تأسیسات نظامی کلیدی ایران را هدف قرار داده است؛ حملاتی که در چارچوب یک جنگ چند جبههای آغازشده توسط گروههای نیابتی ایران علیه دولت اسرائیل صورت گرفتهاند.
برتری کامل هوایی در سوریه
روز پنجشنبه، نیروی هوایی اسرائیل (IAF) اعلام کرد که پس از بیش از یک دهه مقابله با سامانههای پدافندی هوایی سوریه در جریان حملات خود علیه ارسال تسلیحات ایران به حزبالله، توانسته است به برتری کامل هوایی در این منطقه دست یابد.
به گفته مقامات نظامی، این برتری هوایی بر فراز سوریه میتواند مسیر امنتری برای هواپیماهای نیروی هوایی اسرائیل جهت انجام حمله به ایران فراهم کند.
حملات هوایی اسرائیل که اوایل این هفته در سراسر سوریه انجام شد، با هدف نابودی تسلیحات پیشرفتهای که ممکن است پس از فروپاشی رژیم بشار اسد به دست عناصر دشمن بیفتد، همچنین بیشتر سامانههای دفاع هوایی این کشور را از بین برد.
طبق اعلام ارتش، نیروی هوایی اسرائیل ۸۶ درصد از سامانههای دفاع هوایی رژیم سابق اسد را در سراسر سوریه نابود کرده است؛ مجموعاً ۱۰۷ جزء جداگانه از این سامانهها و همچنین ۴۷ رادار دیگر از بین رفتهاند.
این آمار شامل ۸۰ درصد از سامانههای دفاع هوایی کوتاه تا میانبرد (SA-22) سوریه، که به عنوان Pantsir-S1 نیز شناخته میشود؛ و ۹۰ درصد از سامانه دفاع هوایی میانبرد SA-17، که به عنوان «بوک»(Buk) شناخته میشود، است. این سامانهها یادشده ساخت روسیه هستند و چالشهایی برای نیروی هوایی اسرائیل ایجاد کرده بودند.
حملات هوایی اسرائیل به سوریه با هدف مقابله با ارسال تسلیحات ایرانی به حزبالله در لبنان و تلاش گروههای وابسته به ایران برای استقرار در سوریه، از سال ۲۰۱۳ آغاز شد.
اکنون تنها تعداد اندکی از سامانههای دفاع هوایی در سوریه باقی ماندهاند که تهدید قابلتوجهی برای نیروی هوایی اسرائیل محسوب نمیشوند. نیروی هوایی اسرائیل اعلام کرد که میتواند بهطور آزادانه در آسمان این کشور فعالیت کند.
ارتش اسرائیل در بیانیهای اعلام کرد: «سامانه دفاع هوایی سوریه یکی از قویترینها در خاورمیانه بود و ضربهای که به آن وارد شد، یک دستاورد قابل توجه برای برتری نیروی هوایی در این منطقه است.»
آزادیعمل جدید نیروی هوایی اسرائیل علاوه بر حملات احتمالی به ایران، همچنین فرصتهای تازه دیگر در سوریه، برای نیروی هوایی اسرائیل فراهم کرده است. اگر در گذشته، نیروی هوایی اسرائیل نمیتوانست مستقیماً بر فراز دمشق هنگام حمله به اهداف مرتبط با ایران در پایتخت سوریه پرواز کند، اکنون میتواند.
همچنین نیروی هوایی اسرائیل میتواند پهپادهای شناسایی خود را بر فراز پایتخت سوریه به پرواز درآورد بدون آنکه نگران سرنگونی آنها توسط سامانههای پیشرفته دفاع هوایی ساخت روسیه باشد.
تلاش حزبالله برای دستیابی به تسلیحات اسد
در حالی که بشار اسد، رژیم مورد حمایت ایران در سوریه، سقوط کرده است، اسرائیل اعلام کرده که همچنان به عملیاتهای خود در سوریه ادامه خواهد داد تا اطمینان حاصل کند که تسلیحات پیشرفته ارتش دولت سابق به دست حزبالله در لبنان یا دیگر گروههای دشمن اسرائیل در منطقه نرسد.
بمبارانهایی که نیروهای هوایی اسرائيل در روزهای یکشنبه و دوشنبه ( ۸ و ۹ دسامبر ۲۰۲۴) انجام داد و ساعاتی پس از سقوط رژیم اسد آغاز گردید، علاوه بر سامانههای دفاع هوایی، پایگاههای هوایی سوریه، انبارهای تسلیحاتی، سایتهای تولید تسلیحات و تأسیسات تسلیحات شیمیایی را نیز هدف قرار داد.
این حملات صدها موشک و سامانههای مرتبط، ۲۷ جت جنگنده - از جمله SU-22 و SU-24 -، ۲۴ بالگرد و موارد دیگر را نابود کردند. همچنین حملات نیروی دریایی اسرائیل ۱۵ کشتی نیروی دریایی سوریه را از بین برد.
در مجموع، نیروی هوایی اسرائیل از ۱۸۰۰ عدد از انواع مهمات در این حملات استفاده کرد و تقریباً تمام سایتهای دارای “توانمندیهای نظامی استراتژیک” که اسرائیل از آنها آگاهی داشت را از بین برد.
ارتش اسرائیل ارزیابی میکند که تمام توانمندیهای نظامی رژیم اسد نابود نشدهاند و حزبالله به احتمال زیاد تلاش خواهد کرد تا به هرگونه تسلیحات پیشرفتهای که تاکنون سالم باقی مانده است دست یابد.
طبق ارزیابیهای ارتش اسرائیل، احتمال اینکه تسلیحات از سوریه به حزبالله در لبنان منتقل شود، بالا است.
برای جلوگیری از رسیدن تسلیحات به حزبالله، نیروی هوایی اسرائیل تمام گذرگاههای مرزی بین سوریه و لبنان را بمباران کرده است و تنها یک گذرگاه، یعنی گذرگاه “مصنع”، را برای عبور عابران پیاده باز گذاشته است. نیروی هوایی اسرائیل اعلام کرده که بهطور مداوم این گذرگاهها را تحت نظر دارد تا اطمینان حاصل کند حزبالله نتواند از آنها برای انتقال تسلیحات استفاده کند.
همزمان، ارتش معتقد است که ضربه بزرگی به توانایی تولید تسلیحات در تمام محور تحت رهبری ایران — در لبنان، سوریه و حتی ایران خود — وارد کرده است؛ این شامل حمله ماه اکتبر در پاسخ به حمله موشکی بالستیک تهران نیز میشود.