در واکنش به اعدام جمشید شارمهد، دولت آلمان تصمیم به بستن سه کنسولگری ایران در این کشور گرفت. وزارت امور خارجه آلمان اعلام کرد که این کنسولگری‌ها شامل نمایندگی‌های دیپلماتیک در فرانکفورت، هامبورگ و مونیخ هستند، اما سفارت ایران در برلین همچنان باز می‌ماند.
در مجموع ۳۲ کارمند کنسولی ایران مشمول این تصمیم می‌شوند و چنانچه تابعیت آلمانی نداشته باشند، باید از کشور خارج شوند.
این واکنش شدیدتر از حد انتظار بسیاری بوده است. پیش از این، دولت آلمان تنها یک بار به چنین اقدام تنبیهی دست زده بود: پس از حمله روسیه به اوکراین، چهار کنسولگری روسیه بسته شد، اگرچه این تصمیم با تأخیر اجرا شد و پس از اخراج صدها کارمند آلمانی، تنها در پایان سال ۲۰۲۳ عملی گردید.
پایین‌ترین سطح روابط ایران و آلمان
سفارت ایران در برلین همچنان برای ارائه خدمات کنسولی به ۳۰۰ هزار ایرانی مقیم آلمان باز است. وزارت خارجه آلمان از ارائه اطلاعات درباره تعداد کارکنان سفارت خودداری کرده است.
قوه قضائیه ایران اعدام شارمهد را روز دوشنبه اعلام کرد. او در بهار ۲۰۲۳ به اتهام اقدامات تروریستی و طی یک دادرسی جنجالی به اعدام محکوم شد. دولت آلمان، خانواده شارمهد و فعالان حقوق بشر اتهامات علیه او را به شدت رد کرده‌اند.
روابط ایران و آلمان که پیش از این نیز به شدت محدود شده بود، اکنون با بسته شدن کنسولگری‌های ایران به پایین‌ترین سطح خود رسیده است. احتمال واکنش متقابل ایران وجود دارد.
پس از صدور حکم اعدام شارمهد، وزارت امور خارجه آلمان دو دیپلمات ایرانی را اخراج کرد. ایران نیز به تلافی، دو دیپلمات آلمانی را اخراج نمود که چنین اقداماتی در این موارد معمول است.
بئربوک وعده «عواقب سنگین» داده بود
اتحادیه اروپا نیز در حال بررسی تحریم‌های بیشتر علیه ایران است. این تحریم‌ها ممکن است افراد مرتبط با اعدام، بازداشت یا دادرسی غیرعادلانه را هدف قرار دهد.
اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، و آنالنا بائربوک، وزیر خارجه، روز دوشنبه به شدت اعدام را محکوم کردند. بائربوک وعده «عواقب سنگین» داده و رئیس سفارت ایران در برلین را به وزارت خارجه احضار کرد. در دیدار با او، معاون وزیر خارجه، سوزانه باومن، «اعتراض شدید به اقدامات رژیم ایران» را ابلاغ کرد.
در حال حاضر، ایران سفیری در برلین ندارد؛ سفیر پیشین ایران به دلیل تغییرات عادی پرسنلی از آلمان خارج شده و جانشینی برای او معرفی نشده است. پس از اعدام شارمهد، بعید به نظر می‌رسد که سفیر جدیدی به این زودی اعزام شود.
هشدار وزارت خارجه آلمان درباره سفر به ایران
وزارت خارجه آلمان، مارکوس پوتسل، سفیر این کشور در تهران را برای «مشورت» به برلین فراخواند. او اکنون ایران را ترک کرده است و زمان بازگشتش نامعلوم است.
وزارت خارجه آلمان درباره سفر به ایران هشدار داده و از شهروندان آلمانی خواسته است که این کشور را ترک کنند. تعداد دقیق شهروندان آلمانی در ایران مشخص نیست، اما یک عدد سه رقمی اندک در فهرست آمادگی بحران وزارت خارجه ثبت شده است.
شارمهد در سال ۱۹۵۵ در تهران به دنیا آمد و در هفت‌سالگی به آلمان مهاجرت کرد. او در ایالت نیدرزاکسن بزرگ شد و سال‌ها در شهر هانوفر یک فروشگاه کامپیوتر داشت. در سال ۲۰۰۳ به کالیفرنیای آمریکا مهاجرت کرد و در آنجا به فعالیت سیاسی مشغول شد.
در آمریکا، شارمهد در گروه مخالف ایرانی «تندر» فعالیت داشت. حکومت ایران این سازمان سلطنت‌طلب را متهم به انجام بمب‌گذاری در سال ۲۰۰۸ در شهر شیراز می‌داند که چندین کشته به همراه داشت. اتهامات به طور مستقل تأیید نشده‌اند، اما برخی خانواده‌های قربانیان خواستار اعدام شارمهد بودند.
منتقدان روند محاکمه شارمهد را به شدت ناعادلانه خوانده‌اند. او حق انتخاب وکیل نداشت و مکان نگهداری‌اش تا پایان محاکمه مشخص نبود. اعترافاتی که در تلویزیون دولتی پخش شد، احتمالاً تحت شکنجه به دست آمده‌اند. قاضی پرونده، ابوالقاسم صلواتی، معروف به «قاضی مرگ» است که تحت تحریم‌های آمریکا و اتحادیه اروپا قرار دارد.
منبع: وبسایت هفته‌نامه اشپیگل