مهدی بیکاوغلی / اعتماد
همزمان با اینکه رییسجمهور، وزیر ارتباطات و سخنگوی دولت چهاردهم اعلام کردند که ادامه وضعیت موجود درخصوص فیلترینگ به نفع کشور نیست و موضوع رفع فیلترینگ در سطوح عالی کشور در حال بررسی است، طیفهای رادیکال و مخالفان رفع فیلترینگ طی فراخوانی گسترده در کانالهای تلگرامی و سایر اپلیکیشنهای فضای مجازی! تجمعی را در مقابل سازمان فناوری اطلاعات ایران برگزار کردند. تجمعی که علیرغم پیشبینیها با استقبال مواجه نشد و براساس گزارش خبرنگار اعتماد کمتر از ۱۳۰ نفر در آن حضور یافتند.
معترضان با در دست داشتن بنرهایی که روی آن شعارهایی چون «وزیر ارتباطات حیا کن/ طرح رفع فیلتر رو رها کن» و «در هیچ کشوری مانند ایران به سکوهای دشمن اینقدر آزادی عمل نمیدهند» و... تلاش میکردند تا مسوولان را مجاب کنند که رفع فیلترینگ در شرایط فعلی کشور به نفع کشور نیست.
جریاناتی که پیش از این تلاشهای بسیاری برای مخالفت با فراگیری استفاده از ماهواره هم صورت داده و با فشار به نمایندگان قانون ممنوعیت استفاده از ماهواره را تصویب کردند، اما نتیجهبخش نبود. پرسش مهم اما برای بسیاری از ایرانیان در قرن ۲۱ استدلالی است که این افراد و جریانات از آن استفاده میکنند. این پرسش که چطور امکان دارد در شرایطی که به زودی اینترنت استارلینک و سایر موارد غیرقابل ردیابی اینترنت ظهور خواهند کرد، عدهای به دنبال فیلتر کردن بیش از پیش فضای مجازی باشند؟
«اعتماد» اما از دل گفتوگو با یکی از جوانان حاضر در این نشست تلاش کرده ضمن ایجاد دیالوگ با افراد حاضر در این تجمع از منویات فکری و ذهنی آنها با خبر شود. گفتنی است که فایل صوتی این گفتوگو در دفتر روزنامه موجود است و به دلیل درخواست مصاحبهکننده از درج نام او خودداری شده است.
* مسوولان رده بالای کشور همه در فضای مجازی حضور دارند، بعضا حتی از اینترنت بدون فیلتر هم استفاده میکنند، اما در عین حال برای مردم عادی و صاحبان کسب و کار، بسیاری از اپلیکیشنها و فضای مجازی فیلتر شده است. این شیوه به نظر شما عادلانه است؟
مسوولانی که در توییتر و سایر بخشهای فضای مجازی حضور دارند، خودشان توییت نمیزنند، بلکه کارهای رسانهای خود را برونسپاری کردهاند. ممکن است، افرادی که کارهای رسانهای آنها را دنبال میکنند، توییتهایی هم به اسم آنها بزنند. این دلیل نمیشود که بگوییم مسوولان با این اپلیکیشنها موافق باشند!
* این دیگر چه نوع استدلالی است؟ مگر میشود به نام افراد سیاسی توییت زده شود، بعد آنها خبر نداشته باشند و مخالف توییت زدن و حضور در اینستاگرام و تلگرام و... باشند؟ حتی اگر کارهای رسانهای و فضای مجازی هم برونسپاری شده باشد، فرد خبر دارد. مگر خود آقای ... در توییت و کلابهاوس و... حضور ندارند؟
آقای ... در توییتر حضور داشتند و بعد که صفحه ایشان مسدود شد، دیگر خارج شدند.
* به هر حال همان ساختاری که در دولت سیزدهم رای به فیلتر شدن برخی اپلیکیشنها داده، ممکن است پس از بررسیهای کلان در راستای منافع مردم و مصالح عمومی در شرایط حساس تصمیم به رفع فیلترینگ بگیرد. این موضوع چه ایرادی دارد؟ هم قانونی است هم مطالبه مردم است و هم عقل حکم میکند که فیلترینگ رفع شود.
یعنی عقل حکم میکند که فضای توییترو اینستاگرام را کامل باز بگذارید و بعد...
* چه ایرادی دارد؟ شما حتی برای ترویج فرهنگ مقاومت باید در سطح جهانی این کار را انجام دهید، در سکوهای داخلی که ترویج معنا ندارد.
قطعا اجازه نمیدهند. شما خبرنگار هستید حتما مطلعید که فضا به سمت و سویی میرود که حتی فرانسه که مهد آزادیهاست، محدودیتهایی را اعمال میکند.
* فرانسه که فضای مجازی را فیلتر نکرده. اصلا فرض کنید که ماهواره استارلینک در ایران فراگیر شود. چه خواهید کرد؟ حتما میدانید ما همین امروز قانون منع استفاده از ماهواره را در کشور داریم؟
استارلینک آنقدر گران است که برای خانوادههای ایرانی نمیصرفد. مطمئن باشید استارلینک گسترش پیدا نمیکند!
* در بسیاری از مجتمعهای تهران از همین ماهوارههای استارلینک استفاده میکنند؟
حتما مجتمعهای شمال شهر را میگویید، در اسلامشهر و کرج و... که مردم دغدغه معیشت و... دارند نگران ماهواره استارلینک و فضای مجازی هستند؟
* شک نکنید اینترنت پرسرعت امروز دغدغه بسیاری از خانوادههای محروم ایرانی است. بسیاری از دستفروشان، صاحبان کسب و کار آنلاین، دانشجویان، دانشآموزان، کسانی که دورکاری میکنند و... روزی خود را از طریق همین فضای مجازی تامین میکنند، دغدغه رفع فیلترینگ را دارند.
ببینید بحث اصلی افرادی که در این تجمع حضور دارند، ولنگاری فرهنگی است که در تلگرام و فضای مجازی جولان میدهند! بحث کلاهبرداری و فحشا و... در این فضا بسیار زیاد است.
* دغدغه مردمی که خواستار رفع فیلترینگ هستند اما اقتصادی و معیشتی است. شما میدانید، پس از فیلترینگ اینستاگرام و تلگرام و... در دولت سیزدهم چه تعداد زن سرپرست خانوار و مرد و جوان و... که سالها زحمت کشیده بودند و ۵ هزار مشتری در فروشگاه آنلاین خود گرد آورده بودند، کسب و کار خود را از دست دادند؟
کسب و کار آنلاین راهکار دارد، سکوهای ایرانی کسب و کار هست و از آنها میشود استفاده کرد.
* از کجا معلوم مدتی بعد همین سکوها هم فیلتر نشوند؟ مگر مدیرعامل یکی از این سکوها به خاطر یک آگهی، محکوم نشد؟
شما بحث دلار را ببین، کانالهای مختلف قیمت میگذارند. شوک روانی که در بازار ایجاد میشود به تلگرام بازمیگردد. بحث فحشایی که در تلگرام وجود دارد وحشتناک است.
* برادر، وقتی اقتصاد کشور سر و سامان نداشته باشد، ناهنجاریهای اجتماعی افزایش پیدا میکند. شما با اقتصاددانها و اساتید اقتصادی صحبت کنید، ببینید آیا دلیل گرانی ارز را تلگرام معرفی میکنند یا نظام تصمیمسازیهای غلط و تحریم و حتی محدودسازیهای فراوان را دلیل میدانند؟
اصلا افرادی که در این تجمع حضور دارند، دغدغههایی دارند. آنها براساس عقیدهای که دارند میگویند، مملکت باید اسلامی باشد و نباید اینطور فضای مجازی غربی وجود داشته باشد. آنها خواستههایی دارند که باید عملی شوند.
* مطالبات این قشر در جای خود محترم، اما وقتی اکثریت ایرانیان بخواهند از فضای مجازی استفاده کنند، مسوولان هم با استفاده از راهکارهای قانونی به این نتیجه برسند و عقل هم همینطور حکم کند، تکلیف چیست؟
خواسته اکثریت دلیل محکمی برای اجرای خواسته مردم نیست. آیه قرآن داریم که میگوید، اکثرهم لایعقلون، اکثرهم کافرون، اکثرهم مشرکون... قرآن در مقابل اکثریت است، خواست اکثریت معیار حق و باطل نیست.
* قرآن کریم در عین حال توصیه میکند که عاقلانه رفتار کنید و دست خدا را همراه اکثریت مردم میداند. همین گروههای فشار دهه ۸۰ فشار آوردند که ماهواره ممنوع شود. قانون آن را هم تصویب کردند. ماهواره حذف شد؟
ماهواره با اینترنت فرق دارد.
* قبل از ماهواره هم بحث ممنوعیت ویدیو، رادیو و دوش حمام را مطرح کرده بودند.
شما مغالطه میکنید. حرف ما این است که باید سکوهای داخلی تقویت شوند.
* مگر تقویت نشدهاند؟ شنیدم برای یکی از این سکوها، چند صد میلیارد تومان وام داده شده است. کسی هم مخالف تقویت این سکوها نیست؟
۱۱ کشوری که اینترنت خود را ملی کردهاند، یعنی نمیفهمند که باید محدودسازی صورت گیرد.
* کسی مخالف اینترنت ملی نیست. از همه این ابزارها میتوان استفاده خوب و استفاده بد کرد. میتوان آن را محل ترویج فحشا کرد و میتوان از آن برای ترویج علم و دانش و فیزیک و... استفاده کرد.
نمیگذارند از این فضاها استفاده درست کرد! اما میتوانید در فضای مجازی درس بخوانید؟ شوخی میکنید؟
* شما از یوتیوب چه استفادهای میکنید؟ من چندین جوان کنکوری کنارم دارم که نمیتوانند به کلاسهای صدها میلیونی کنکور بروند. از یوتیوب ویدیوهای استادان را دیده و درس میخوانند. دریایی از آموزش در یوتیوب و... وجود دارد. تصور شما از فضای مجازی خیلی سورئال و هیستریک است.
حرف ما این است که این فضا در حال دادن خط به جامعه است. اینها حرف من نیست، حرف جامعه است. تلگرام، اقتصاد ما را تحت تاثیر قرار میدهد و باعث گران شدن دلار میشود.
* بازارهای ایرانی نوسانی است چون تحریم هستیم، تکانههای بیرونی انتظارات تورمی وجود دارد، فساد وجود دارد.
آقا من بحثی ندارم، من با شما موافقم، شما چهارشنبه بیا در نشست ما در محله... این بچهها را قانع کن. اصلا نمیگذارم کسی متعرض شما شود. راستش من به دلیل اینکه کارم است، مجبورم در این تجمعات باشم، من خودم در اینستاگرام و تلگرام و... حضور دارم، ولی به خاطر مسوولیت و وظیفهای که در قبال یک آدم دارم، ناچارم در این تجمع باشم. این آدم اگر به من بگوید، بالای اورست هم برو و شعار بده، من میروم...