آکادمی سلطنتی علوم سوئد روز چهارشنبه ۹ اکتبر اسامی برندگان جایزه نوبل شیمی در سال ۲۰۲۴ را اعلام کرد.
جایزه نوبل شیمی سال ۲۰۲۴ به دو زمینه مختلف اختصاص داده شد. بنابر اعلام آکادمی سلطنتی سوئد، نیمی از این جایزه به دیوید بیکر «برای طراحی محاسباتی پروتئین» و نیمی دیگر به طور مشترک به دمیس هاسابیس و جان ام. جامپر «برای پیش‌بینی ساختار پروتئین» اهدا شد.
آقای دیوید بیکر در دانشگاه واشنگتن در سیاتل و دمیس هاسابیس و جان ام.جامپر هر دو در شرکت هوش مصنوعی «دیپ‌مایند» در لندن فعالیت می‌کنند.
کمیته نوبل اعلام کرد که آقای بیکر در سال ۲۰۰۳ پروتئین جدیدی طراحی کرد و گروه تحقیقاتی او از آن زمان تا کنون یکی پس از دیگری پروتئین‌های خلاقانه‌ای تولید کردند که می‌توان از آن‌ها به عنوان دارو، واکسن، مواد نانو و حس‌گرهای بسیار کوچک استفاده کرد.
به گفته این کمیته دمیس هاسابیس و جان جامپر مدل هوش مصنوعی تولید کردند که می‌تواند ساختار تقریبا تمام ۲۰۰ میلیون پروتئین شناسایی شده را پیش‌بینی کند.
هاینر لینکه، رئیس کمیته نوبل شیمی گفت که دانشمندان سال‌ها اس که رویای پیش‌بینی سه‌بعدی ساختار پروتئین را در سر می‌پرورانند.
آقای لینکه گفت: «دمیس هاسابیس و جان جامپر چهار سال پیش توانستند با استفاده ماهرانه از هوش مصنوعی به این مهم دست یابند. آن‌ها اساسا پیش بینی ساختار پیچیده هر پروتئین شناخته شده در طبیعت را ممکن کردند.»
او افزود: «یکی دیگر از رویاهای دانشمندان ساخت پروتئین‌های جدید برای کشف چگونگی استفاده از ابزار چندگانه طبیعت برای اهداف خود بود. دیوید بیکر این مشکل را حل کرد. او ابزار محاسباتی را توسعه داد که اکنون طراحی پروتئین‌های جدید را با اشکال و کارکرد‌های کملا بدیع برای دانشمندان ممکن می‌سازد. او با این کار امکانات نامتناهی را برای بشریت فراهم کرد.»
جایزه نوبل شیمی سال گذشته به طور مشترک به منجی باوندی (فرانسوی- آمریکایی)، لوئیس ئی. بروس (آمریکایی) و الکسی یکیموف (روس) به پاس کشفیات و دستاوردهای بنیادین آن‌ها در زمینه «نقاط کوانتومی» و «ذرات بسیار ریز نانو» اعطا شد.
جایزه نوبل شیمی سومین جایزه امسال نوبل است که پس از جوایز پزشکی و فیزیک اهدا می‌شود. برنده جایزه نوبل ادبیات نیز قرار است روز پنجشنبه ۱۰ اکتبر اعلام شود. همچنین برنده جایزه نوبل صلح که به طور سنتی بیش از باقی جوایز نوبل مورد توجه قرار می‌گیرد، روز جمعه ۱۱ اکتبر مشخص می‌شود.
جایزه نوبل شامل ۱۱ میلیون کرون سوئد (یک میلیون دلار) جایزه نقدی است و برندگان آن را در روز ۱۰ دسامبر، سالروز مرگ آلفرد نوبل طی مراسمی دریافت می‌کنند.
یورونیوز فارسی