آسوشیتدپرس به نقل از منابع حقوق بشری: عدم رعایت حجاب دلیل تیراندازی پلیس به یک زن در مازندران بود
در حالی که گزارش برخی رسانهها عدم رعایت حجاب اجباری از سوی سرنشینان خودرو را عامل تعقیب آنها توسط پلیس و در نهایت شلیک به آنها اعلام میکنند، اما رسانههای داخلی و فرماندهی نیروی انتظامی بدون اشاره به عدم رعایت حجاب اجباری، فرار خودرو با شیشههای تمام دودی را عامل تیراندازی پلیس اعلام کردند.
خبرگزاری آسوشیتدپرس روز پنجشنبه ۱۵ اوت (۲۵ مرداد ۱۴۰۳) گزارش داد که نیروهای پلیس ایران اوایل مرداد در جادهای کم نور در امتداد دریای خزر، به سوی زنی ۳۱ ساله به نام آرزو بدری که قصد فرار داشت، تیراندازی کردند. به احتمال زیاد او فکر میکرد که پلیس قصد توقیف خودروی او را دارد.
در گزارش رسانههای ایران آمده است که پس از مظنون شدن ماموران گشت پلیس آگاهی به یک خودروی سواری پراید با شیشههای تمام دودی در ساعت ۲۳ شب اول مرداد، ماموران طرح پیشگیری از سرقت وارد عمل شده و به دلیل بیتوجهی خودرو به دستور ایست پلیس «با استفاده از قانون به کارگیری سلاح» سعی کردند این خودرو را متوقف کنند.
از طرفی، فعالان حقوق بشری به آسوشیتدپرس گفتهاند که به پلیس دستور توقیف خودروی او داده شده بود، چرا که او پیشتر با نشان دادن موهایش در ملاء عام هنگام رانندگی مرتکب نقض قانون حجاب اجباری شده بود.
آرزو بدری - مادر دو فرزند - که اکنون قادر به راه رفتن نیست و روی تخت در بیمارستان پلیس بستری است، آخرین قربانی تشدید قوانین حجاب در ایران است. تیراندازی به او تقریباً دو سال پس از آن اتفاق افتاد که مهسا امینی ۲۲ ساله در حالی که به دلیل نقض حجاب در بازداشت پلیس بود جان خود را از دست داد و اعتراضات سراسری را در مورد حقوق زنان و علیه حکومت دینی برانگیخت.
مسعود پزشکیان، رئیسجمهور اصلاحطلب ایران وعده داده است که اجرای قانون حجاب را تخفیف دهد و این در حالی است که رفتهرفته به سالگرد درگذشت مهسا امینی در تاریخ ۲۵ شهریور نزدیک میشویم. با این حال، مشخص نبودن جزئیات تیراندازی به خانم بدری و ویدئوی اخیر در مورد برخورد شدید با یک دختر دیگر در خیابانهای تهران، نشان میدهد که هنوز خطراتی در کمین کسانی است که میخواهند از این قانون سرپیچی کنند.
هادی قائمی، مدیر اجرایی مرکز حقوق بشر ایران مستقر در نیویورک گفت: «آنها وضعیت را به جدیترین جنایت رساندهاند و عملاً به پلیس اختیار تیراندازی برای کشتن را میدهند. این اساساً یک جنگ علیه زنان است.»
گزارش واقعه
به گفته این فعالان، آرزو بدری حوالی ساعت ۱۱ شب ۲۲ ژوئیه (یکم مرداد ۱۴۰۳) و در حالی که پس از ترک خانه یکی از دوستانش، به همراه خواهرش در امتداد جادهای ساحلی در شمال استان مازندران به سمت خانهاش بازمیگشت، مورد اصابت قرار گرفت.
در گزارش مختصری که توسط خبرگزاری دولتی جمهوری اسلامی (ایرنا) منتشر شده است، به نقل از احمد امینی، فرمانده انتظامی شهرستان نور آمده است که افسران گشت انتظامی به خودرویی با شیشههای دودی دستور ایست دادهاند اما «راننده بدون توجه به دستورِ پلیس اقدام به فرار از صحنه کرد.» در این گزارش هیچ اشارهای به نقض قانون حجاب یا دستور توقیف خودرو نشد.
به گفته گروه فعالان حقوق بشر در ایران که اطلاعاتی را از افرادی که از تیراندازی مطلع بودند، جمع آوری کرده است، به نظر میرسد که مأموران ابتدا به سمت لاستیکهای خودروی بدری شلیک کردهاند. اما وقتی آنها به رانندگی ادامه میدهند، مأموران مستقیماً به سمت خودرو شلیک کردند. شلیک گلوله به ریه او اصابت کرد و آسیب شدیدی به ستون فقرات وارد کرد.
طبق قوانین ایران، پلیس ابتدا باید یک تیر اخطار شلیک کند، سپس مظنون را از ناحیه زیر کمر زخمی کند، و آنگاه از شلیک بالقوه کشنده به سر یا قفسه سینه استفاده کند. اگر مظنون در حال رانندگی باشد، مأموران معمولاً ابتدا لاستیکها را هدف قرار میدهند.
اینکه چرا پلیس در ابتدا خودروی بدری را متوقف کرد هنوز مشخص نیست، اگرچه فعالان معتقدند که هشدار ایست به دلیل نقض حجاب صادر شده است. همچنین مشخص نیست که آیا خودروهای پلیس در صحنه دارای دوربینی بودند که تیراندازی را ضبط کرده باشد و آیا اینکه نیروهای پلیس دوربین تنپوش داشتهاند یا خیر.
آمار علنی از تیراندازیهای مرگبار پلیس در ایران وجود ندارد. آموزشها و تاکتیکهای سلاح گرم پلیس بسیار متفاوت است، زیرا برخی از ماموران در مناطقی مانند استانهای ناآرام سیستان و بلوچستان ایران با گروههای مسلح بیشتری روبرو هستند.
وزارت کشور ایران که بر پلیس این کشور نظارت دارد، به سؤالات آسوشیتدپرس درباره این تیراندازی پاسخی نداد.
فعالان میگویند که خانم بدری در یک بیمارستان پلیس در تهران و تحت تدابیر شدید امنیتی نگه داری میشود و ملاقات خانواده با او را محدود کرده و آنها را از گرفتن عکس از او منع میکنند.
یکی از فعالان در ایران که از ترس انتقام نخواست نامش فاش شود، به آسوشیتدپرس گفت: «او هیچ حسی از کمر به پایین ندارد و پزشکان گفتهاند که در ماههای آینده مشخص خواهد شد که آیا او کاملاً فلج است یا خیر.»
مساله حجاب در ایران پس از مرگ مهسا امینی
حجاب به موضوع اصلی اعتراضات پس از مرگ امینی در سال ۱۴۰۱ تبدیل شد. او پس از بازداشت به دلیل عدم رعایت استانداردهای پلیس برای پوشیدن روسری درگذشت. یک هیئت سازمان ملل متحد تشخیص داده است که مرگ امینی ناشی از «خشونت فیزیکی» است که توسط دولت بر وی وارد شده است.
مرگ امینی ماهها اعتراضات و سرکوب امنیتی را برانگیخت که منجر به کشته شدن بیش از ۵۰۰ نفر و بازداشت بیش از ۲۲ هزار نفر شد. پس از تظاهرات مردمی، پلیس اجرای قوانین حجاب را متوقف کرد، اما از ماه آوریل دوباره طرحی موسوم به «نور» را در همین رابطه به اجرا گذاشتند.
با وجود پوشش محدود پلیس و رسانههای دولتی، اما سرکوب اجرای حجاب موضوع اصلی گفتگو در ایران است. بسیاری از زنان در تهران هنوز حجاب و روسری خود را گشاد یا بر روی شانههای خود میپوشند. به گفته قائمی، گمان میرود زنانی که بدون حجاب رانندگی میکنند با استفاده از دوربینهای نظارتی ارائهشده توسط شرکتهای چینی که چهرهشان را با یک پایگاه داده دولتی از عکسها مطابقت میدهد، تحت نظارت قرار میگیرند.
اگر جلوی خودروی آنها گرفته شود، این امر میتواند منجر به درگیری فیزیکی بین زنان و پلیس شود.
فیلمهای نظارتی که هفته گذشته توسط وبسایت خبری اصلاحطلب «انصافنیوز» منتشر شد، دختری ۱۴ ساله را نشان میدهد که روز یکم تیرماه ۱۴۰۳ توسط ماموران طرح نور در تهران به شدت تحت فشار قرار گرفته است. به گفته مادرش، سر این دختر به جعبه برق کوبیده شده است، یک مامور زن موهای او را میکشده و دیگری پای خود را روی گردن او گذاشته بوده است.
پلیس ضمن اذعان به غیرحرفه ای بودن اقدام ماموران، این دختر را به استفاده از الفاظ نامناسب متهم کرد.
مریم عباسی، مادر این دختر به انصاف نیوز گفت: «دخترم را با صورت زخمی، لبهای متورم، گردن کبود، لباسهای پاره دیدم و حتی نمیتوانست حرف بزند.» او گفت: «چشم هایش از گریه آنقدر متورم شده بود که باز نمیشد.»
یورونیوز فارسی