مهدی بیک اوغلی / اعتماد
اول مردادماه بود که روزنامه اعتماد طی گزارشی خبر داد که «به زودی طرح صیانت از دستور کار مجلس دوازدهم خارج و طرح «رفع فیلترینگ» جایگزین آن می‌شود.» بلافاصله پس از گزارش «اعتماد» اما برخی افراد و جریانات با تشکیک‌آفرینی در خصوص این ایده، اعلام کردند که یک چنین ایده‌ای در دستور کار مجلس قرار ندارد! اما کمتر از ۳ روز پس از گزارش «اعتماد» دیروز از بهارستان خبر رسید که نه‌تنها یک چنین طرحی روی میز تصمیم سازی‌های هیات رییسه مجلس قرار دارد، بلکه بر اساس اعلام قسیم عثمانی (طراح طرح) با تلاش برخی طیف‌های تندرو در مجلس، طرح رفع فیلترینگ با وتو و سرکوب هیات رییسه نیز مواجه شده است.
عثمانی که طرح دو فوریتی رفع فیلترینگ را تهیه کرده نسبت به روند رسیدگی به این طرح در هیات رییسه اعتراض کرد و اظهار داشت که محمد باقر قالیباف طرح او را وتو کرده است! اظهاراتی که باعث ورود نمایندگان حامی قالیباف به موضوع و بروز برخی چالش‌ها و درگیری‌ها در مجلس میان عثمانی و طرفداران قالیباف شد.
در این میان برخی تحلیلگران سیاسی اما معتقدند خروج طرح رفع فیلترینگ ناشی از راهبرد نو اصولگرایان مجلس برای سهم‌خواهی بیشتر از دولت برای حضور در کابینه در ازای رفع فیلترینگ است. اصلاح‌طلبان و گروه‌های مستقل و میانه در مجلس اما با درک این راهبرد اصولگرایان در اقدامی پیشدستانه طرح دو فوریتی رفع فیلترینگ را استارت زده‌اند تا اجازه سهم‌خواهی و فشار بر کابینه پزشکیان را از اصولگرایان سلب کنند.
دیروز اما مهرداد لاهوتی، نماینده لنگرود در گفت‌وگو با «اعتماد» در خصوص دورنمای پیش روی طرح رفع فیلترینگ اعلام کرد که دیدگاه کلی اکثریت نمایندگان در خصوص رفع فیلترینگ مثبت است و به زودی این طرح تصویب می‌شود. به اعتقاد لاهوتی در شرایطی که مسوولان و مدیران کشور از اپلیکیشن‌ها و فضای مجازی بهره می‌برند، اساسا چاره‌ای جز رفع فیلترینگ در کشور وجود ندارد.
لاهوتی با اشاره به اینکه گردش مالی فروش فیلترشکن در ایران بین ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان است، همان پرسشی را طرح می‌کند که برخی نمایندگان مجلس قبلی هم بارها خواستار پاسخگویی به آن شده بودند؛ این پرسش که این پول‌های هنگفت به جیب کدام افراد و جریانات می‌رود و آیا نسبتی میان طراحان طرح صیانت و سوداگران فیلترشکن وجود دارد یا نه؟
وتوی قالیباف؛ فریاد طراح طرح رفع فیلترینگ
دیروز صحن مجلس عرصه رویارویی طرفداران رفع فیلترینگ از یک سو و طرفداران جبهه پایداری و تندروها و طرفداران قالیباف در سوی دیگر بود. نخستن پرسش را قسیم عثمانی نماینده بوکان در مجلس طرح کرد؛ زمانی که درباره چرایی عدم وصول طرح رفع فیلترینگ خطاب به قالیباف اعلام کرد که اینجا پادگان نیست که هر طور دلش خواست طرح‌های نمایندگان را بایکوت یا اجرایی کند!
عثمانی خطاب به نماینده‌های حاضر در جلسه گفت: «طرحی دو فوریتی تهیه و تقدیم هیات رییسه کردم. این طرح تمام مراحل خود را طی کرده اما آقای قالیباف این طرح را وتو کردند. با چه حقی این کار را انجام دادید؟ آقای قالیباف شما به قرآن سوگند یاد کردید که آیین‌نامه داخلی مجلس را رعایت کنید.»
او در بخش دیگری از اظهاراتش قالیباف را مورد خطاب قرار داده و گفت: «آقای قالیباف! اینجا پادگان نیست بلکه اینجا مجلس است. اگر من به عنوان نماینده مردم نتوانم صحبت کنم چه کسی باید حرف مردم را بزند؟ چرا به آیین‌نامه عمل نمی‌کنید؟»
این نماینده همچنین توضیح داد که اعضای هیات رییسه به او اعلام کرده‌اند تمام مراحل طرح مذکور طی شده اما قالیباف با آن مخالفت کرده است! عثمانی در بخش پایانی صحبت‌هایش اشاره کرد: «چون طرح رفع فلیترینگ است اجازه نمی‌دهید در دستور کار قرار بگیرد. مگر همه از رفع فلیترینگ صحبت نمی‌کردید؟ چرا طرح بنده را وتو می‌کنید؟ این اقدامات را نکنید؛ به خدا به‌نفع کشور نیست.»
علی نیکزاد که اداره جلسه علنی را برعهده داشت، در پاسخ به تذکر نماینده بوکان بیان کرد: انتسابی که شما به رییس مجلس شورای اسلامی دادید درست نیست. اکنون ۳۰ طرح دو فوریتی در هیات رییسه وجود دارد و هر کدام باید به موقع مطرح شود.
وی در ادامه تاکید کرد: با شناختی که بنده از شما دارم و سوابقی که از نمایندگی شما می‌شناسم اینگونه صحبت کردن مصلحت نیست. این چه الفاظی است که شما به کار بردید؟ یعنی چه که می‌گویید اینجا پادگان نیست. این چه حرفی است؟ ما جبهه دیده‌ایم، بالا و پایین در کشور دیده‌ایم، اکنون ۳۰ طرح دوفوریتی در هیات رییسه است که به وقتش مطرح می‌شود. بنده تقاضا دارم که هم شأن مجلس شورای اسلامی و هم شأن نمایندگان و هم شأن رییس مجلس شورای اسلامی را حفظ کنید.
بلافاصله پس از انتشار اظهارات نماینده بوکان، این پرسش میان کاربران شکل گرفت که چرا قالیباف از طرح موضوع در صحن جلوگیری کرده است؟
همان طور که اشاره شد، گروهی از تحلیلگران معتقدند قالیباف با وتوی این طرح در این بازه زمانی خاص به دنبال آن است که نهایت بهره‌برداری را از طرح رفع فیلترینگ در آینده صورت بدهد و تصویب آن را محصول هماهنگی طیف‌های اصولگرای مجلس و دولت دوازدهم معرفی کند. یک چنین راهبردی این امکان را ایجاد می‌کند که در ازای تصویب طرح، در روند انتخاب کابینه چهاردهم سهم بیشتری به نفع اصولگرایان کسب شود.
این در حالی است که گروه‌های مستقل و اصلاح‌طلب در مجلس با اقدامی پیشدستانه، تلاش کردند امکان سوءاستفاده و بهره‌برداری از موضوع را به حداقل رسانده و این ایده را محصول خواست طیف‌های میانه‌رو، مستقل و اصلاح‌طلب مجلس معرفی کنند. «اعتماد» اما برای آگاهی از چند و چون موضوع گفت‌وگویی با مهرداد لاهوتی، نماینده لنگرود و عضو میانه‌رو مجلس انجام داده تا درباره چند و چون طرح رفع فیلترینگ و تلاش تندروها برای وتوی این طرح بحث و تبادل نظر کند.
۲۰ هزار میلیارد تومان گردش مالی فیلترشکن‌ها
نماینده مردم لنگرود در گفت‌وگو با «اعتماد» پیرامون ورود مجلس به مقوله فیلترینگ می‌گوید: «باید دید پس از اعمال محدودیت‌ها، آیا مردم واتساپ‌ها، اینستاگرام‌ها و تلگرام‌های‌شان را قطع کرده‌اند؟ مهم‌تر از آن آیا مدیران ارشد و مسوولان کشور، از این اپ‌ها استفاده نمی‌کنند؟ در ایران موضوع قطعی وجود ندارد. اتفاقی که رخ داده آن است که بین ۱۵ تا ۲۰ هزار میلیارد تومان رانت برای سوداگران فیلترشکن از جیب مردم فراهم شده است! چه کسی اجازه برداشت یک چنین رانتی را به سودجویان داده است؟ این پول به حساب چه افراد و جریاناتی می‌رود؟ اساسا مشخص نیست هدف فیلترینگ چیست؟ آیا هدف انسداد اپ‌های خارجی است؟ صرفه جویی است؟ و...»
لاهوتی در ادامه یادآور می‌شود: «ما نماینده مردم هستیم و باید از منافع مردم دفاع کنیم. نماینده‌ای طرح دو فوریتی برای رفع فیلترینگ ارائه کرده، طرح باید پیش برود و درباره آن بحث شود. اگر مطلوب بود، رای مثبت می‌گیرد و اگر برخلاف منافع کشور بود با رای منفی نمایندگان مواجه می‌شود. اساسا برای رشد اپلیکیشن‌های داخلی باید فضای رقابتی شکل بگیرد و هر کدام از اپ‌ها که بتوانند خدمات بهتری ارائه کنند، توجه بیشتری جلب می‌کنند. نمی‌شود که هزینه‌های اضافی و بیهوده بر دوش خانوارهای ایرانی تلنبار شود.»
او در خصوص صحبت‌هایی که در خصوص وتوی طرح توسط هیات رییسه مطرح شده می‌گوید: «به هر حال مجلس دوازدهم تازه فعالیت هایش را آغاز کرده. کمیسیون‌ها یک هفته است تشکیل شده‌اند. باید اجازه داده شود تا مسائل روند عادی خود را طی کنند.»
این نماینده در این خصوص که مردم نگرانند طیف‌های تندرو در مسیر عادی طرح رفع فیلترینگ مانع تراشی کنند، می‌گوید: «این طور نیست که طیف‌های تندرو بتوانند در تصمیمات مجلس اثر سوء بگذارند. طرح‌ها به هر حال مطرح می‌شود و نمایندگان مردم در خصوص آن بحث می‌کنند و رای می‌دهند. این تصور که برخی افراد و جریانات می‌‌توانند جلوی مطرح شدن طرح رفع فیلترینگ مانع‌تراشی کنند، ممکن نیست.»
لاهوتی در پاسخ به این پرسش که ارزیابی شما از غالب نمایندگان به طرح رفع فیلترینگ چیست و اینکه فکر می‌کنید این طرح تصویب شود یا از دستور کار نمایندگان خارج شود، می‌گوید: «معتقدم این طرح از دستور کار خارج نمی‌شود و نمایندگان چاره‌ای جز تصویب طرح ندارند. چاره‌ای جز این نیست که بستر مناسب مجازی برای مردم فراهم شود. تجربه نشان داده است که هر زمان که مسوولان به مردم زور گفته‌اند و طرح‌های سلبی در دستور کار قرار گرفته، نتیجه مناسب شکل نگرفته است. روز و روزگاری در این کشور برخی تفکرات در برابر استفاده از ماهواره همین رویکردهای سلبی را داشتند. بگیر و ببند راه می‌انداختند و وارد خانه‌های مردم می‌شدند تا ببینند آیا شهروندان ایرانی ماهواره دارند یا نه؟! دیش‌های ماهواره و دستگاه‌های مردم را می‌شکستند و... اما نتیجه چه شد؟ قبل از ماهواره برخی درباره ویدیو هم همین بگیر و ببندها را راه انداخته بودند.»
نماینده لنگرود ادامه می‌دهد: «رشد فناوری به صورتی است که به زودی فیلترینگ هم امکان‌پذیر نخواهد بود و تکنولوژی‌های تازه مردم را از این فیلترشکن بی‌نیاز می‌کنند. امام معتقد بود میزان رای ملت است. ایشان در گفت‌وگوهایی که داشتند خطاب به مسوولان مجلس موسسان و شورای نگهبان اعلام می‌کردند، حتی اگر می‌دانستید اتخاد تصمیمی غلط است، اگر مردم خواهان انجام این تصمیم هستند، مسوولان حق دخل و تصرف در آن تصمیم خاص را ندارند. مسوولان جمهوری سالامی با یک چنین رویکردی باید نسبت به مطالبات مردم تصمیم‌گیری کنند. در مورد رفع فیلترینگ هم معتقدم، اکثریت مجلس نهایتا به آن رای خواهد داد.»