نتایج شمارش تقریبا تمام صندوق‌های رأی انتخابات شهرداری‌ها در ترکیه نشان می‌دهد که حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور این کشور شکست سختی خورده است.
حزب جمهوری خلق، حزب اصلی اپوزیسیون، برای اولین بار بعد از ۵ دهه با بدست گرفتن ۱۴ کلانشهر از ۳۲ کلانشهر، تبدیل به اولین حزب ترکیه شود. این حزب همچنین برای اولین بار سقف ۲۵ درصد آرای خود را شکست و به ۳۷ درصد رای دست یافت که از دهه ۷۰ میلادی بی سابقه است.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، حزب اصلی مخالف اردوغان در مجموع شهرداری‌های ۳۶ استان از ۸۱ استان ترکیه را به دست آورد و به بسیاری از سنگرهای حزب اردوغان نفوذ کرد.
«حزب جمهوری خلق» ۳۷ درصد از آرا را در سراسر کشور به دست آورد که در مقایسه با ۳۶ درصد برای حزب عدالت و توسعه به رهبری رجب طیب اردوغان، بزرگ‌ترین پیروزی انتخاباتی «حزب جمهوری‌خواه خلق» از زمان به قدرت رسیدن اردوغان در دو دهه پیش است.
مقایسه آرای دو دوره انتخابات شهرداری‌ها برای دو حزب عمده ترکیه:
- تعداد آرای حزب عدالت و توسعه در انتخابات شهرداری‌ها
در سال ۲۰۱۹: ۲۰,۵۸۴,۰۲۹
در سال ۲۰۲۴: ۱۲,۵۰۲,۱۱۵
- تعداد آرای حزب جمهوری خلق در انتخابات شهرداری‌ها
در سال ۲۰۱۹: ۱۲,۸۶۸,۸۱۵
در سال ۲۰۲۴: ۱۳,۹۸۳,۹۲۸
رجب طیب اردوغان در سخنرانی خود از بالکن کاخ ریاست جمهوری به شکست انتخاباتی اذعان کرد و گفت که حزب او در سراسر ترکیه «دچار افت» شده است.
اردوغان با اذعان به شکست حزب خود در انتخابات محلی، تاکید کرد:
- ۳۱ مارس برای ما یک نقطه عطف است. متأسفانه در آزمون انتخابات محلی مردود شدیم و به نتیجه‌ای که انتظار داشتیم نرسیدیم. نتایج انتخابات را ارزیابی و با جسارت، خودانتقادی را دنبال می‌کنیم.
- همیشه در کنار دموکراسی و صندوق رأی بوده‌ایم، امروز نیز با همان احساس مسئولیت عمل می‌کنیم و قدرتی بالاتر از اراده ملت نمی‌شناسیم.
- ملت از صندوق‌های رای به عنوان فرصتی برای رساندن پیام‌های خود به سیاستمداران استفاده کرد. فارغ از نتایج، برنده و پیروز این انتخابات، دموکراسی و اراده ملی ماست.
بنابر آخرین نتایج شهرداری‌ها که از شمارش ۹۹ درصد صندوق‌های رای حاصل شده، در استانبول اکرم امام‌اوغلو، نامزد حزب جمهوری خلق ۵۱ درصد آرا را به دست آورده است در حالی که مورات کوروم، نامزد حزب عدالت و توسعه تنها ۳۹ درصد آرا را به دست آورده است.
استانبول جمعیتی حدود ۱۶ میلیون نفر را در خود جای داده و بیش از یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی ترکیه را تامین می‌کند. بیش از ۱۱ میلیون نفر در کلانشهر استانبول دارای حق رای بودند.
در آنکارا منصور یاواش ۶۰ درصد آرا را به دست آورده در حالی که آرای رقیب او از حزب عدالت و توسعه ۳۱ درصد است.
در انتخابات شهرداری دیگر شهرهای بزرگ ترکیه مانند بورسا و آنتالیا، آدانا، دنیزلی، مرسین، آیدین و تکیرداغ نیز نامزدهای حزب جمهوری خلق برنده انتخابات محلی شده‌اند.
به نوشته رویترز، اکرم امام‌اوغلو پس از پیروزی دوباره در انتخابات استانبول به احتمال زیاد نامزد انتخابات ریاست جمهوری بعدی خواهد شد. او در یک سخنرانی بعد از برگزاری انتخابات گفت بر اساس اطلاعاتی که به دست آورده است، «لطف و اعتماد شهروندان به ما مشخص شده است.»
او اضافه کرد: «وضعیت فعلی باعث خشنودی بسیار ما است.»
اوزگور اوزل، رئیس حزب جمهوری خلق، نیز اعلام کرد: «رأی‌دهندگان تغییر چهره ترکیه را انتخاب کردند. آنها می‌خواهند دریچه جدیدی به فضای سیاسی جدید در کشورمان باز کنند.»
حزب «دوباره رفاه» به رهبری «فاتح اربکان» فرزند نجم‌الدین اربکان یک ماه پیش از انتخابات با اردوغان به توافق نرسید و از ائتلاف جمهور خارج شد و توانست ۶ درصد آرا را به دست آورد که یک کلانشهر و چندین شهر کوچک را شامل می‌شود.
تحلیل‌گران می‌گویند حزب دوباره رفاه آرای خود را از بدنه حزب عدالت و توسعه گرفته است. محافظه‌کارانی که از وضعیت اقتصادی و سیاست‌های داخلی و خارجی اردوغان سرخورده شده و به دنبال تغییر در وضعیت کشور اما در چارچوب اسلام‌گرایی بودند.
حزب «دوباره رفاه» در سیاست خارجی از ایده‌های به شدت ارتجاعی پیروی می‌کند. از مناسبات تجاری ترکیه با اسرائیل و همچنین تایید عضویت سوئد در ناتو از سوی ترکیه انتقاد می‌کند.
فاتح اربکان، رهبر حزب «دوباره رفاه» پس از اعلام نتایج انتخابات گفت: «نتیجه این انتخابات را رفتار کسانی تعیین کرد که به تجارت علنی خود با اسرائیل و قاتلان صهیونیست ادامه می‌دهند. پیوستن سوئد به ناتو که از پ‌ک‌ک حمایت می‌کند، بر این نتیجه تأثیر گذاشت.»
طبق اعلام احمد ینر، رئیس هیئت عالی انتخابات ترکیه، ۷۸.۱۱ درصد دارنده گان حق رای در انتخابات شهرداری‌های ترکیه شرکت کردند.
او گفت: ۳۴ حزب سیاسی در انتخابات عمومی مدیریت محلی شرکت کردند. انتخابات در ۲۰۷ هزار و ۸۴۸ صندوق با ثبت نام ۶۱ میلیون و ۴۴۱ هزار و ۸۸۲ رأی دهنده برگزار شد. میزان مشارکت در انتخابات شهرداری های کلانشهرهای ترکیه ۷۸.۱۱ درصد بوده است.
تحلیل‌گران می‌گویند شکست حزب عدالت و توسعه در این انتخابات می‌تواند زمینه‌ساز پایان سلطه آن بر سیاست ترکیه شود و از قدرت رجب طیب اردوغان بکاهد و از سوی دیگر نارضایتی عمومی از وضعیت اقتصادی این کشور و نرخ بالای تورم را نشان دهد.