رئیس کل دادگستری استان فارس از برنامه‌ریزی برای اجرای حکم اعدام دو تبعه افغانستان به نام‌های محمد رامز رشیدی و نعیم هاشم قُتلی که در ارتباط با حمله تروریستی به شاهچراغ به اعدام محکوم شده بودند، در آینده نزدیک خبر داد.
سازمان حقوق بشر ایران با تاکید بر اینکه احکام این دو نفر وجاهت قانونی ندارد، بار دیگر از جامعه جهانی می‌خواهد که هرچه در توان دارد برای جلوگیری از اعدام محمد رامز رشیدی و نعیم هاشم قُتلی انجام دهد.
محمود امیری‌مقدم، مدیر سازمان حقوق بشر ایران گفت: «این دو تبعه افغانستانی پس از یک محاکمه به شدت ناعادلانه بدون مدارکی که دال بر مجرمیت آنها باشد، به اعدام محکوم شدند. آنها قربانیان کم هزینه ماشین اعدام جمهوری‌اسلامی هستند که حکومت با اعدامشان سعی می‌کند بر مسئولیت خود در فاجعه تروریستی شاهچراغ سرپوش بگذارد و از سوی دیگر، هراس‌افکنی کند.»
به گزارش خبرگزاری میزان، سید کاظم موسوی، رئیس کل دادگستری استان فارس گفت دو تبعه افغانستان به‌نام‌های رامز رشیدی و نعیم هاشم قُتلی قرار است به زودی در ایران اعدام شوند. این دو نفر در ۲۶ بهمن ۱۴۰۱ به اعدام در ملأ عام محکوم شده بودند و پیش از انجام مراحل قضایی، اعترافات اجباری محمد رامز رشیدی در رسانه‌های نزدیک به جمهوری اسلامی پخش شده بود.
پیشینه:
روز ۲۶ بهمن ۱۴۰۱، سایت میزان، متعلق به قوه قضائیه، گزارش داد که دو شهروند افغانستان به نام‌های محمد رامز رشیدی و نعیم هاشم قتلی به اتهام‌های افساد فی الارض و بغی از طریق اقدام علیه امنیتی ملی در شعبه یک دادگاه انقلاب شیراز محکوم به مرگ شدند.
ابهامات متعدد در پرونده حمله به شاهچراغ
روز ۴ آبان ۱۴۰۱، تلویزیون حکومتی جمهوری اسلامی گزارش داد که حمله‌ای به حرم شاهچراغ در شیراز انجام شده است. تبلیغات حکومتی بر این استوار بود که اعتراضات سراسری راه را برای چنین حمله‌ای هموار کرده است. بلافاصله حکومت اعلام کرد که داعش مسئولیت حمله را بر عهده گرفته است.
در نخستین رپرتاژها، تصاویر مهاجم که کشته شده بود، پخش شد. در روزهای بعد، مقام‌های حکومتی ادعا کردند که شش تن دیگر نیز دستگیر شدند.
اعترافات اجباری محمد رامز رشیدی، یکی از این افراد، در روز ۱۱ آبان ۱۴۰۱ پخش شد اما تصویر او در هیچ‌یک از فیلم‌هایی که به عنوان سند در آن ویدیو پخش می‌شدند، دیده نمی‌شد.
در یک «مستند» به نام «برای داعش» که روز ۱۸ آذر ۱۴۰۱ پخش شد، اعترافات اجباری محمد همراه با سه شهروند تاجیک، یک ازبک و یک شهروند جمهوری آذربایجان پخش شد. با این حال، گزارش‌های محاکمه که روز ۲۶ بهمن پخش شدند، نشان می‌دهند که محمد رامز رشیدی تنها متهم از آن مستند پخش شده بود و بقیه‌ی پنج متهم همگی تبدیل به شهروندان افغانستان شدند!
محمد رامز رشیدی در سمت چپ ردیف متهمان دیده می‌شود. دقیقا مشخص نیست که نعیم هاشم قتلی کدام‌یک از متهمان است
در میان سایر متهمان، نعیم هاشم قتلی به اعدام محکوم شد و بقیه به نام‌های محمد رحمانی به ۲۵ سال حبس، مصطفی جان‌امانی به ۱۵ سال و یک روز حبس و حمید اله کابلی به ۵ سال حبس محکوم شدند. هیچ پیشینه‌ای از متهمان منتشر نشده و محاکمه آنان در روندی غیر شفاف، بدون دسترسی به وکیل انتخابی و بر مبنای اعترافات اجباری، انجام شد.
روز ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۲، سازمان حقوق بشر ایران در مورد احتمال اجرای حکم ۱۲ زندانی، از جمله متهمان پرونده شاهچراغ هشدار داد. سه تن از این ۱۲ زندانی، معترضانی بودند که روز ۲۹ اردیبهشت اعدام شدند.
شایان ذکر است که افغان‌ها بیشترین تعداد شهروندان خارجی اعدام‌شده یا در صف اعدام در زندان‌های ایران را تشکیل می‌دهند. در سال ۲۰۲۱ میلادی، به‌رغم آن‌که تا ماه سپتامبر هیچ شهروند افغان اعدام نشده بود، ناگهان در یک بازه زمانی ۳۵ روزه و در پی تغییر قدرت در افغانستان، پنج تن اعدام شدند. روز ۱۰ اکتبر ۲۰۲۱ برابر با ۱۸ مهر ۱۴۰۰، سازمان حقوق بشر ایران نگرانی خود را در مورد تسهیل اعدام شهروندان افغان در ایران و ارتباط آن با آغاز حکومت طالبان در افغانستان ابراز کرد.
در سال ۲۰۲۲ تعداد اعدامیان افغان نسبت به سال گذشته‌اش بیش از سه برابر شد و به ۱۶ تن، از جمله یک کودک‌مجرم ویک زن رسید. در سال ۲۰۲۳ میلادی نیز تا لحظه تنظیم این گزارش دست‌کم شش شهروند افغان در ایران اعدام شدند که حکم اعدام چهار تن از آنان در بیست روز گذشته اجرا شده است.