کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی جنایات حکومت ایران
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در نشست ویژه خود که برای بررسی کشتار جوانان ایران توسط حکومت جمهوری اسلامی برگزار شده بود به تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب رای داد. قطعنامه تصویب کمیته بین‌المللی حقیقت‌یاب ۲۵ رای مثبت ۱۶ رای ممتنع و ۶ رای منفی رای آورد.
تشکیل کمیته حقیقت‌یاب در خصوص موارد نقض حقوق بشر در سرکوب اعتراضات جاری ایران با ۲۵رای مثبت ۱۶ رای ممتنع و ۶ رای منفی رای آورد. چین، پاکستان، ونزوئلا، ارمنستان، کوبا و اریتره ۶ کشوری بودند که در حمایت از حکومت جمهوری اسلامی، به قطعنامه رای منفی دادند.
سه کشور چین، پاکستان و ونزوئلا که ناقضان جدی حقوق بشر محسوب می‌شوند، بیشترین مخالفت را با قطعنامه پینشهادی آلمان و ایسلند نشان دادند، با این‌حال موفق به جلوگیری از تصویب آن نشدند.
نماینده دولت چین در آخرین دقایق تبصره‌ای را مطرح کرد و خواهان حذف بند مربوط به تشکیل کمیته حقیقت‌یاب در قطنامه پیشنهادی آأمان و ایسلند شد. اما این پیشنهاد چین تنها حمایت چند کشور مانند ونزوئلا، ارمنستان و پاکستان را به دست آورد و تصویب نشد.
پس از قرائت نتیجه رای‌گیری، فعالان حقوق بشر حاضر در نشست و همچنین برخی دیپلمات‌ها با کف زدن استقبال خود را از این نتیجه نشان دادند.
آنالنا بربوک، وزیر خارجه آلمان، در واکنش به تصویب این قطعنامه نوشت: «ما بدون اینکه مطمئن باشیم که آیا قطعنامه ما اکثریت لازم را کسب خواهد کرد رو به جلو حرکت کردیم و حامیان را جمع کردیم. اینک نتیجه مشخص است.اتحاد برای عدالت - برای مردم ایران.»
فعالان حقوق بشر تصویب تشکیل کمیته حقیقت‌یاب برای بررسی جنایات جمهوری اسلامی در جریان اعتراض‌های دو ماه اخیر را یک پیروزی بزرگ جنبش انقلابی مردم ایران ارزیابی کردند.
ایران: آلمان از جنگ جهانی دوم کارنامه حقوق بشری بدی دارد، زنان غربی هم حقوقی دارند
نماینده ایران در شورای حقوق بشر سازمان ملل از وزیر خارجه آلمان، که در نشست ژنو حاضر است، انتقاد کرد و گفت او باید به تظاهرات هزاران نفر از مردم آلمان برای حقوق اجتماعی خود توجه کنند.
نماینده ایران از حکومت آلمان با عنوان «رژیم آلمان» یاد کرد.
او همچنین گفت ده‌ها مامور پلیس در «آشوب‌ها» کشته شده‌اند. به گفته او دولت ایران تضمیم گرفته از سلاح‌های مرگبار علیه «آشوب‌ها» استفاده نشود.
نماینده ایران گفت ألمان از زمان جنگ جهانی دوم کارنامه حقوق بشری بدی دارد و در جایگاهی نیست که بخواهد از حقوق زنان و دختران ایرانی حرف بزند. او همچنین با یاد کردن از چند کشور غربی گفت زنان در آن کشورها هم حقوقی دارند.
نشست ویژه شورای حقوق بشر درباره ایران
شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد در نشستی ویژه، رسیدگی به تلاش جمهوری اسلامی برای سرکوب خیزش انقلابی ایرانیان را آغاز کرد. قرار است در این جلسه درباره تشکیل یک کمیته حقیقت‌یاب بین‌المللی درباره نقض حقوق بشر در ایران تصمیم‌گیری شود.
در این نشست اضطراری که روز پنج‌شنبه سوم آذر در مقر سازمان ملل متحد در ژنو آغاز شد، وولکر تورک، کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد درباره اعتراضات به قطع اینترنت و سرکوب گسترده معترضان اشاره کرد و همچنین گفت که بررسی‌ها در زمینه قتل مهسا امینی اصول و استانداردهای تحقیق بی‌طرفانه را نداشته است.
کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد با اعلام این که اکنون «یک بحران حقوق بشری تمام عیار» در ایران وجود دارد، از جمهوری اسلامی خواست به استفاده غیرضروری زور علیه معترضان پایان دهد.
آقای تورک همچنین گفت بر اساس اطلاعات رسیده به این نهاد، تاکنون حدود چهارده هزار نفر از جمله کودکان در جریان اعتراضات جاری در ایران بازداشت شده‌اند که «این رقم بهت‌آور است».
او گفت: استفاده نامناسب از خشونت علیه معترضان در ایران باید متوقف شود.
جاوید رحمان، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوق بشر در ایران نیز در این نشست به حمله نیروهای امنیتی و لباس شخصی به دانشگاه‌ها، کشته‌شدن کودکان معترض، برگزاری دادگاه و اعتراف اجباری و صدور حکم اعدام برای معترضان اشاره و درباره آن‌ها ابراز نگرانی کرد.
رحمان از مقام‌های جمهوری اسلامی انتقاد کرد که در هیچ موردی حاضر به گفت‌و‌گو با معترضان نشده‌اند.
رحمان شرایط سرکوب در شهرهای کردنشین ایران را فاجعه‌آمیز خواند و گفت: «دادگاه‌های جمهوری اسلامی که معترضان را به اعدام محکوم می‌کنند سابقه‌ای دیرینه‌ای در محکوم‌کردن فعالان مدنی و سیاسی به اعدام دارند.»
او افزود: در ۲۱ سپتامبر، اعلام کردم که مقامات جمهوری اسلامی باید درباره کشته‌شدن مهسا امینی و دیگر معترضان تحقیقی بی‌طرفانه ارائه کنند اما نه تنها این کار انجام نشد، بلکه سناریوهای جعلی مانند خودکشی ساختند. اقلیت‌ها مانند بلوچ‌ها و کردها بیشترین هزینه را در این خشونت‌ها پرداخته‌اند.
در این نشست نمایندگان کشورهای حاضر، خواستار رفع محدودیت و فشار بر رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران و همچنین توقف سرکوب فعالان مدنی در ایران شدند.
آنالنا بربوک، وزیر امور خارجه آلمان در سخنرانی خود گفت: «بیش از ۱۵ هزار تن دستگیر شده و رژیم حاکم بر ایران معترضان را با مجازات مرگ تهدید می‌کند. چرا؟ چون فقط زنان، کودکان و مردان ایرانی می‌خواهند در آزادی و بدون ترس زندگی کنند.» این بخشی از صحبت‌های وزیر خارجه آلمان بود.
خانم بربوک افزود: ما در بسیاری از موارد از ایران خواسته‌ایم که اقدامات سرکوبگرانه را متوقف کند ولی پاسخ آن فقط سرکوب بیشتر و شدیدتر بوده است. برای همین پیشنهاد می‌کنیم یک نهاد مستقل سازمان ملل تشکیل شود و جلوی این خشونت‌ها را بگیرد.
نماینده آمریکا در این شورا نیز گفت: همه شاهد سرکوب‌ها در ایران هستیم. ما شجاعت زنان و دختران را تحسین می‌کنیم. آن‌ها برای چیزی ایستاده‌اند که بنیان حقوق بشر است. شکنجه و بدرفتاری‌ها با معترضان باید متوقف شود. همین هفته پیش در مهاباد از ابزار مرگبار برای ساکت کردن معترضان استفاده کردند. ما نباید مهسا امینی و کیان پیرفلک را فراموش کنیم.
نماینده فنلاند گفت که مردم ایران لایق امید برای عدالت هستند و نماینده جمهوری چک نیز بر حق تجمع مسالمت‌آمیز ایرانیان تاکید کرد.
همچنین نماینده فرانسه خواستار تشکیل سازوکار تحقیق درباره نقض حقوق بشر در ایران شد.
نماینده اوکراین به حمایت جمهوری اسلامی از روسیه در زمینه حمله به اوکراین اشاره کرد و نمایندگان چین، ونزوئلا و کوبا به مسائلی از جمله «سیاسی شدن موضوع حقوق بشر»، تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی و «دخالت در امور داخلی ایران» پرداختند.
این در حالی است که نماینده بلژیک در نشست ویژه شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد خواستار توقف سرکوب خشونت‌آمیز اعتراضات در ایران شد.
همچنین وزیر خارجه ایسلند گفت که گزارش‌های متعددی درباره خشونت جسمی و جنسی علیه بازداشت‌شدگان وجود دارد و خشونت و نقض حقوق بشر باید متوقف شود.
وزیر خارجه اسلوونی هم گفت: «به شدت نگران مجازات اعدام علیه معترضان هستیم.»
همچنین وزیر خارجه اکوادور تاکید کرد: «به شدت نگران خشونت جنسی علیه معترضان هستیم.»
قرار است نمایندگان چند سازمان حقوق بشری از جمله سازمان عفو بین‌الملل، سازمان حقوق بشر ایران، جامعه بین‌المللی بهائی، مرکز اسناد حقوق بشر ایران، اصل ۱۹، سازمان دفاع از قربانیان خشونت و ایمپکت ایران سخنرانی کنند.
کمی پیش از آغاز این نشست، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر زندانی، در نامه‌ای خطاب به رییس شورای حقوق بشر سازمان ملل با بیان این که مردم ایران دموکراسی و آزادی می‌خواهند، نوشت: «از امروز می‌گویم و از کشتار زنان و می‌گویم که می‌کشند و می‌گویند خودکشی کرد … کودک می‌کشند می‌گویند ما نکشتیم … به کردستان لشکر می‌کشند ....»
همچنین در آستانه برگزاری این نشست، نماینده دائم آمریکا در شورای حقوق بشر سازمان ملل با اشاره به دیدار خود با کنشگران ایرانی نوشت: «برای واکنش شورای حقوق بشر سازمان ملل به سرکوب‌گری رژیم ایران هیچ زمانی مناسب‌تر از اکنون نیست. مردم ایران استحقاق دارند خواستار پاسخگویی باشند.»
تاکنون سخنگوی کمیسر عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد هم چندین بار به کشتار معترضان در ایران واکنش نشان داده است.
او روز سه‌شنبه در نشست خبری خود در ژنو گفت که از مقام‌های جمهوری اسلامی می‌خواهد به جای استفاده از «نیروی غیرضروری یا نامتناسب» برای سرکوب اعتراض‌ها، به خواسته‌های مردم برای برابری، کرامت و حقوقشان رسیدگی کنند.
نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره خیزش مردمی در ایران دو روز پس از برگزاری یک نشست مشابه در پارلمان اروپا برگزار می‌شود.
نمایندگان پارلمان اروپا در نشست این پارلمان ضمن حمایت از خیزش انقلابی مردم ایران، خواستار قرار گرفتن کل سپاه پاسداران در فهرست سازمان‌های تروریستی و همچنین بسته شدن سفارت‌خانه‌های جمهوری اسلامی در خاک اتحادیه اروپا شدند.
نماینده یکی از گروه‌های غیردولتی حقوق بشری که در نشست صحبت کرد، گفت مصونیت عاملان نقض حقوق بشر در ایران از مجازات جنایاتشان یکی از عوامل تداوم نقض حقوق بشر است.
او گفت ابراهیم رئیسی با وجود نقشی که در اعدام‌های دهه شصت به ریاست جمهوری رسید.
منابع: رادیو فردا، ایران‌اینترنشنال، صدای آمریکا