بهای نفت خام امروز به بیش صد دلار در هر بشکه رسید. این افزایش قیمت به دنبال صحبتهای وزیر انرژی عربستان است که درباره احتمال کاهش تولید نفت اوپک پلاس هشدار داده. هدف از این تصمیم، ثبات قیمتها در بازار نفت عنوان شده.
به گزارش بیبیسی، روزنامه تایمز مالی - فایننشال تایمز - چاپ لندن در گزارشی درباره بازار نفت و توافق اتمی ایران با آمریکا نوشته است که عربستان سعودی این هفته هشدار داد که میتواند اوپک پلاس را به سوی کاهش تولید نفت رهبری کند.
این روزنامه افزوده است که ظاهرا مخاطب این پیام معاملهگران نگران در بازار نفت بودند اما این اظهارات مخاطب دیگری هم داشت: دولت جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا، که خود را برای احیای توافق هستهای با ایران آماده میکند.
شاهزاده عبدالعزیز بن سلمان، وزیر انرژی عربستان، از اشاره به رقیب منطقهای عربستان یعنی ایران خودداری کرد و در عوض، تمرکز صحبتش بر نوسانات قیمت بازار نفت بود که از اوایل ژوئن تا حالا ۲۵ دلار در هر بشکه کاهش یافته است.
به نوشته تایمز مالی، افراد آشنا با نگرش دولت عربستان میگویند مداخله ناگهانی وزیر نفت آن کشور، که باعث شد بهای نفت بازهم به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه برسد، تا حدی روشن کردن پیآمدهای اجازه بازگشت نفت ایران به بازارهای جهانی برای ایالات متحده بود.
از زمان حمله روسیه به اوکراین، جو بایدن عربستان سعودی را تحت فشار قرار داد تا تولید نفت خود را افزایش دهد و تلاش او در سفری که سرانجام در ماه ژوئیه به جده کرد به اوج رسید.
او امیدوار بود روابط دولت آمریکا با محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان را ترمیم کند اما با گذشت کمی بیش از یک ماه از آن سفر، موضوع احیای احتمالی توافق هستهای با ایران - و در پی آن بازگشت نفت ایران به بازار - عربستان سعودی را نگران کاهش بیشتر قیمت نفت و همچنین تاثیر این توافق بر امنیت خود کرده است.
آمریکا روز سهشنبه گفت که «شکاف» بین واشنگتن و تهران بر سر پیشنویس توافق هستهای هنوز باقی است. ایران پاسخ آمریکا به پیشنهادات خود را دریافت کرده و قرار است به زودی به آن پاسخ دهد.
هلیما کرافت، تحلیلگر سابق سیا و متخصص اوپک در شرکت آر بی سی کپیتال به تایمز مالی گفته است که در اوایل امسال عربستان سعودی و دیگر بازیگران منطقه مطمئن بودند که توافق با ایران در آینده نزدیک اتفاق نخواهد افتاد اما اکنون که مذاکرات احیا شده است، آنها هم بر وضعیت بازار نفت و هم بر پیامدهای امنیتی گستردهتر این توافق تمرکز خواهند کرد.
عربستان سعودی مدتهاست که با نزدیک شدن آمریکا به ایران مخالف است و از اقدام دونالد ترامپ، رییس جمهوری سابق آمریکا که این دستاورد سیاست خارجی دولت باراک اوباما را از بین برد، حمایت کرد.
تایمز مالی به نقل از تحلیلگران نوشته که ایران هم میخواهد در زمانی که احساس میکند نگرانیهای امنیتیاش به طور کامل به رسمیت شناخته نشده است، نفوذ خود بر بازارهای نفت را به کاخ سفید یادآوری کند.
به نوشته تایمز مالی، توافق هستهای جدید میتواند صادرات ۱.۳ میلیون بشکه در روز نفت ایران یعنی معادل حدود ۵ درصد کل عرضه اوپک را احیا کند و نگرانی معاملهگران از کمبود را، در حالی که اروپا تحریمها علیه نفت خام روسیه را تشدید میکند، کاهش دهد.
به گفته تایمز مالی، اگرچه فعال کردن کامل توان صادراتی نفت و افزایش تولید ایران به زمان نیاز دارد، این کشور حجم زیادی از نفت خام را در تانکرها روی دریا ذخیره کرده است.
اما برخی از افراد آشنا با دیدگاه عربستان سعودی گفتهاند که دامنه مخاطبان پیام آن کشور گستردهتر است.
باب مکنالی، مشاور سابق کاخ سفید و رییس کنونی گروه انرژی راپیدان، گفته است که هدف اظهارات امیر عبدالعزیز «خیلی فراتر از موضوع ایران بود».
به گفته او، وزیر انرژی عربستان قصد داشته با توجه به مشکلات جهانی مانند کاهش نقدینگی، ابهامات اقتصادی به خصوص خطر رکود و روند تحریم اتحادیه اروپا علیه نفت روسیه، به ثبات در بازار آتی نفت کمک کند.
او معتقد است که روسیه هم که یکی از کشورهای عضو اوپک پلاس است، از مخاطبان وزیر سعودی بوده است.
در حالی که عربستان مایل است اتحاد امنیتی خود با ایالات متحده را تمدید و تقویت کند، همزمان در تلاش است تا پیمان نفتی با مسکو را حفظ کند زیرا این پیمان درآمدهای نفتی آن کشور را افزایش داده است.
به گفته تایمز مالی، معاملهگران هم به اظهارات امیر عبدالعزیز توجه کردند و قیمت نفت برنت از ۹۴ دلار در هر بشکه در روز دوشنبه و قبل از هشدار وزیر سعودی به نزدیک به ۱۰۲ دلار در هر بشکه در روز پنجشنبه افزایش یافت.
پیشتر، موسسه انرژی اسپکتز هشدار داده بود که در صورت بازگشت کامل ایران به بازار نفت ممکن است قیمت نفت خام به زیر ۸۰ دلار یا حتی ۷۰ دلار در هر بشکه تنزل کند مگر اینکه اوپک پلاس تولید را کاهش دهد.
امیر عبدالعزیز همچنین گفته است که تامین تقاضای جهانی برای نفت مستلزم سرمایهگذاری در صنعت نفت کشورهای مختلف است که اشاره به این دارد که تولیدکننگان به قیمت بالاتر نیاز دارند.
قیمت بالاتر در راستای سیاستهای بودجه دولت سعودی هم خواهد بود زیرا امیر محمد بن سلمان تلاش میکند اقتصاد کشورش را توسعه دهد. شرکت دولتی نفت عربستان سعودی - آرامکو - در نیمه اول امسال به سود بی سابقه دست یافت که اجرای طرحهای توسعه دولت را امکانپذیر میکند.
اما افراد نزدیک به ولیعهد سعودی میگویند که او همچنین نگران فشار تقاضا در اواخر سال جاری و زمانی است که تحریمها علیه صنعت نفت روسیه تشدید میشود. در صورت کنترل عرضه نفت در حال حاضر، عربستان ظرفیت تولیدی لازم را خواهد داشت که در صورت فشار شدید تقاضا، به ثبات قیمت کمک کند.
عربستان با مشاهده افزایش قیمت گاز در اروپا به خاطر کاهش تولید روسیه، نسبت به عواقب جهش غیرقابل کنترل قیمت نفت نیز نگران است زیرا چنین تحولی میتواند باعث تلاش بیشتر کشورهای مصرفکننده برای یافتن جایگزینهای نفت شود و نفوذ جهانی عربستان را تضعیف کند.