دفتر رئیس جمهوری ترکیه روز پنجشنبه ۳۰ تیرماه اعلام کرد که توافقنامه صادرات غلات تولیدی در اوکراین از بنادرِ تحت محاصره اوکراین، روز جمعه در استانبول امضا میشود.
مراسم امضای توافقنامه ساعت ۱۶:۳۰ به وقت محلی در دفتر کاخ دلمهباغچه استانبول برگزار خواهد شد.
به گزارش خبرگزاری آناتولی، مراسم امضای این توافقنامه با حضور رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل و طرفهای اوکراینی و روسی در استانبول برگزار میشود.
قرار است یک مرکز هماهنگی برای نقل و انتقال صادرات غلات در شهر استانبول تشکیل شود. مقامهایی از سازمان ملل، ترکیه، روسیه و اوکراین در این مرکز با یکدیگر همکاری خواهند کرد.
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز روز ۲۷ تیر هشدار داده بود که ادامه حصر بنادر اوکراین به قضیه مرگ و زندگی برای انسانهای بسیاری مبدل شده است.
توافقنامهای که فردا در استانبول امضا خواهد شد، بر اساس طرح سازمان ملل متحد و با هدف رفع انسداد صادرات غلات اوکراین در بحبوحه جنگ تهیه شده است.
بهموجب این توافق، صادرات غلاتی که تا حال امکان انتقال آن فراهم نشده است، بههمراه غلات و کودهای کشاورزی تولیدی روسیه امکانپذیر میشود.
استقبال ایالات متحده آمریکا
وزارت امور خارجه آمریکا از توافقی که با میانجیگری ترکیه برای از سرگیری صادرات غلات موجود در بنادر اوکراین در حاشیه دریای سیاه صورت گرفت، استقبال کرد و در عین حال روسیه را به اجرای توافق ترغیب کرد و گفت بر پاسخگو نگه داشتن روسیه تمرکز خواهد کرد.
ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، روز پنجشنبه ۳۱ تیر (۲۱ ژوئیه)، به خبرنگاران گفت: «ما از اعلام این توافق اصولی استقبال میکنیم، اما اکنون بر پاسخگو نگه داشتن روسیه در اجرای آن و همچنین رساندن غلات اوکراین به بازارهای جهانی تمرکز میکنیم.»
پرایس همچنین با اشاره به جنگ اوکراین گفت: «از همان ابتدا نباید در چنین موقعیتی قرار میگرفتیم. استفاده از خوراک به عنوان سلاح، یک تصمیم عمدی از سوی فدراسیون روسیه است.»
پرایس گفت: «در چند ساعت گذشته اخبار مثبتی شنیدهایم اما آنچه که اهمیت دارد اجرای این توافق است. ما به کار با شرکایمان برای پاسخگو نگه داشتن روسیه در اجرای توافق ادامه میدهیم.»
حمله روسیه به اوکراین صادرات غلات اوکراین را مختل کرد و دهها کشتی با بار غله و حدود ۲۰ میلیون تن غلات تولید اوکراین را در اودسا، بزرگترین بندر اوکراین در حاشیه دریای سیاه، زمینگیر کرد.
روسیه و اوکراین هر دو از تولیدکنندگان عمده غلات جهاناند، اما حمله نظامی روسیه به اوکراین در اواخر ماه فوریه موجب شد که بهای مواد خوراکی در تقریبا همه کشورها بالا برود و بحران بینالمللی کمبود غذا فراگیر شود.
مسکو حاضر به پذیرش مسئولیت در پدید آمدن ناامنی و بحران غذایی نیست و تحریمهای غرب را عامل کندی صادرات مواد خوراکی و کود روسیه میداند. مسکو همچنین اوکراین را به مینگذاری کانال حرکت کشتیها در دریای سیاه متهم میکند.
سازمان ملل متحد، ترکیه و مقامهای دیگر بینالمللی از چند هفته پیش به دنبال راهحلی برای تخلیه سیلوهای غلات اوکراین بودهاند. در حال حاضر بخشی از غلات از طریق خط آهن، حملونقل جادهای و همچنین از طریق رودخانهها به اروپا میرسد اما این روشها در مقایسه با روش خطوط انتقال دریای سیاه ناچیزند.
سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد میگوید که جنگ اوکراین امنیت غذایی بسیاری از کشورهای فقیر را به خطر انداخته و ممکن است ۱۸۱ میلیون انسان را گرسنهتر از قبل کند.
اوکراین اتهامهای مسکو مبنی بر این که مسیر دریایی را مینگذاری کرده، رد کرده است. کییف قبلا گفته بود که صادرات غلات اوکراین بدون تضمینهای امنیتی به مالکان کشتیها و خطوط کشتیرانی و انكارها و همچنین حفظ اوکراین به عنوان یک کشور مستقل ممکن نیست.