«ترامپ آمریکا را بسیار کوچک می‌کند»

اعتراضی نادر در برابر سفارت آمریکا در اوکراین

مارینا تیمچنکو صبح چهارشنبه به سمت سفارت آمریکا رفت و تابلویی مقوایی را که با دست ساخته بود، بالای سرش گرفت. روی این تابلو نوشته شده بود: «ریگان از این متنفر می‌شد»؛ اشاره‌ای به رئیس‌جمهور پیشین آمریکا که اتحاد جماهیر شوروی را «امپراتوری شر» نامیده بود.

او گفت که در دو هفته گذشته، از رفتار ایالات متحده – که زمانی بزرگ‌ترین متحد اوکراین بود – و حزب جمهوری‌خواه – که حزب رونالد ریگان است – احساس سردرگمی کرده است، زیرا به نظر می‌رسید که آن‌ها از روسیه در جنگ علیه اوکراین حمایت می‌کنند.

اما خانم تیمچنکو، که ناهار خود را برای شرکت در این تظاهرات کوچک کنار گذاشته بود، دیدگاهی متعادل داشت: او از رئیس‌جمهور ترامپ خشمگین بود، چرا که او رهبران اوکراین را مسئول حمله روسیه به کشورش می‌دانست. اما در عین حال، از حمایت‌های گذشته آمریکا از تلاش‌های جنگی اوکراین قدردان بود.

او گیج شده بود: چرا ایالات متحده با روسیه همسو شده است؟ چرا مذاکرات اولیه برای پایان دادن به جنگ بین ایالات متحده و روسیه انجام شد، در حالی که اوکراین کنار گذاشته شده بود؟ چرا دولت ترامپ اوکراین را تحت فشار گذاشته تا توافقی را امضا کند – توافقی که به نظر می‌رسید روز چهارشنبه در مراحل نهایی خود باشد – که طبق آن، آمریکا در آینده از استخراج مواد معدنی حیاتی در اوکراین سهم خواهد داشت؟

خانم تیمچنکو، ۲۷ ساله، که در یک شرکت فناوری اطلاعات در کی‌یف، پایتخت اوکراین، کار می‌کند، گفت: «احساس می‌کنم که دوست صمیمی‌ات چاقویی به پشتت فرو کرده است. به همین دلیل اینجا هستم. این خیلی عجیب است. این چیزی نیست که آمریکا باید انجام دهد. شما رهبر هستید. شما قوی هستید. چرا از ما حمایت نمی‌کنید؟»

این اعتراض ضدآمریکایی بیشتر شبیه یک درخواست کمک بود تا یک فریاد خشم. هیچ شعاری مانند «مرگ بر آمریکا» که حتی در بی‌ضررترین اعتراضات در پاکستان یا ایران شنیده می‌شود، در اینجا سر داده نشد. زنی که این تظاهرات را سازماندهی کرده بود، در انتقادهایش ملایم بود.

آنابلا مورینا، برگزارکننده این اعتراض، چندین بار گفت: «ترامپ آمریکا را بسیار کوچک می‌کند»، در حالی که بنری را در دست داشت که روی آن نوشته شده بود: «خداوندا، آمریکا را نجات بده» و تصویری از مجسمه آزادی، ترامپ و ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه، در یک آغوش به چشم می‌خورد.

تعداد افسران پلیس و خبرنگاران در مقابل درهای سفارت بیشتر از تعداد انگشت‌شمار معترضان بود. این تظاهرات که روز دوشنبه در فیسبوک اعلام شده بود، در وسط روز کاری برگزار شد و اکثر شرکت‌کنندگان را بازنشستگان یا فعالان تشکیل می‌دادند.

با این حال، این اعتراض نشان‌دهنده تغییری بالقوه در افکار عمومی اوکراین درباره آمریکا بود. رئیس‌جمهور ولودیمیر زلنسکی نیز در قبال متحد قدیمی خود در جنگ، لحنی تندتر اتخاذ کرده است.

خانم مورینا گفت: «مردم ما به انتقاد از رئیس‌جمهور خودشان عادت دارند – این حق ماست. اما ترامپ حق ندارد دخالت کند. من پیشاپیش برای انتقاد از رئیس‌جمهور شما عذرخواهی می‌کنم، اما او در امور ما دخالت می‌کند. این نظر من است، اما بسیاری دیگر نیز با من هم‌عقیده‌اند – سیاست‌های کنونی او به شکست اوکراین منجر خواهد شد.»

بر اساس نظرسنجی انجام‌شده توسط شرکت اوکراینی “رتینگ گروپ”، که پس از آن انجام شد که ترامپ، زلنسکی را یک دیکتاتور نامید، محبوبیت زلنسکی از ۵۷ درصد در ژانویه به ۶۵ درصد افزایش یافته است.

آلا ایسکرا، ۶۱ ساله، اقتصاددان و مدیر سابق کازینو که روز چهارشنبه در این اعتراض شرکت کرده بود، گفت: «من خودم مخالف زلنسکی بودم و هرگز به او رأی ندادم.» اما افزود: «وقتی ترامپ علیه زلنسکی اقدام کرد، همه ما متحد شدیم.»

در دوران ریاست‌جمهوری جو بایدن، ایالات متحده بزرگ‌ترین حامی اوکراین بود و رهبری یک ائتلاف بین‌المللی علیه روسیه و تهاجم آن را بر عهده داشت.

اما اکنون، در فضای مجازی اوکراین، میم‌هایی (کارتون‌هایی) منتشر می‌شوند که در آن‌ها ترامپ تنها نشان داده شده، در حالی که زلنسکی در کنار رهبران غربی حضور دارد، همان‌گونه که روز دوشنبه در کی‌یف، در سومین سالگرد تهاجم تمام‌عیار روسیه دیده شد.

یکی از میم‌های پرطرفدار، نسخه کارتونی عکسی معروف از حومه کی‌یف، بوچا، در روزهای ابتدایی تهاجم را به تصویر می‌کشد: یک دوچرخه شکسته و بدن بی‌جان یک مرد جوان. اما در این نسخه کارتونی، ترامپ بالای جسد ایستاده و می‌گوید: «تو شروعش کردی!»

اوکراینی‌ها معمولاً اعتراضات پرشوری برگزار می‌کنند. در واقع، اعتراضات گذشته آن‌ها منجر به انقلاب‌هایی شده است: انقلاب روی گرانیت در سال ۱۹۹۰، انقلاب نارنجی در سال ۲۰۰۴ و انقلاب شرافت در سال‌های ۲۰۱۳ و ۲۰۱۴. در طول جنگ، معترضان به‌طور هفتگی برای اعتراض به وضعیت اسرای جنگی اوکراین گرد هم آمده‌اند.

اما تا کنون، اعتراضات در سفارت آمریکا در کی‌یف نادر بوده است.

چندین اوکراینی که در اعتراض روز چهارشنبه حضور داشتند، از توافق اخیر کی‌یف انتقاد کردند، توافقی که طبق آن اوکراین درآمد حاصل از برخی منابع معدنی خود را به ایالات متحده واگذار کرده است.

پاولو درگاچوف، ۳۵ ساله، این توافق را «شکلی جدید از استعمار، استعمار ترکیبی» خواند.

و پلاکاردهایی در این اعتراض با نوشته‌های «نه به باج‌گیری» و «نه به غارت اوکراین» به چشم می‌خورد.

خانم ایسکرا، اقتصاددان سابق که در میان معترضان بود، گفت که از اصرار ترامپ برای دسترسی به منابع معدنی حیاتی اوکراین بیم دارد.

او گفت: «وقتی ترامپ شروع به صحبت درباره منابع معدنی کرد، فکر کردم منظورش چیزی خوب است، چیزی درباره کمک و حفاظت از اوکراین.» اما افزود: «اما بعداً فهمیدم که این فقط یک تجارت است – او دارد از اوکراین پول درمی‌آورد.»

نوشته‌ی کیم بارکر 
گزارش از کی‌یف، اوکراین 
۲۶ فوریه ۲۰۲۵