شنبه ۲۰ تير ۱۳۹۴
سازمان همکاری شانگهای در سال ۲۰۰۱ ميلادی (۱۳۸۰ خورشيدی) به دست رهبران چين، روسيه، قزاقستان، قرقيزستان، تاجيکستان و ازبکستان پايه‌گذاری شد. سازمان همکاری شانگهای در حقيقت ترکيب تازه‌ای از سازمان موسوم به «شانگهای۵» است که در سال ۱۹۹۶ تشکيل شده بود ولی نام آن پس از عضويت ازبکستان به «سازمان همکاری شانگهای» تغيير داده شد. سازمان همکاری شانگهای از جمله سازمان‌هايی است که ضمن حفظ و تداوم موجوديت خود و با توجه به ظرفيت‌های اعضا و شرايط منطقه‌ای و بين‌المللی به تدريج در حال گسترش فعاليت‌هاست. در آغاز هرچند بسياری از کارشناسان تصور می‌کردند که اين پيمان کوششی از جانب روسيه و چين برای رويارويی با موج گسترش ناتو به شرق است اما با وقوع حادثه ۱۱سپتامبر ۲۰۰۱ و برجسته شدن تهديد گروه‌های «طالبان» و «القاعده»، جهت گيری‌های ضد تروريستی و ضد افراطی گری در اين سازمان تقويت شد. تشکيل يک مرکز ضد تروريستی در «تاشکند» پايتخت ازبکستان در سال ۲۰۰۴ و تصويب چند سند برای رويارويی با اين پديده، پيامد تشديد نگرانی کشورهای عضو سازمان از پديده تروريسم و افراط‌گرايی بوده است. جمهوری اسلامی ايران اهداف گوناگونی را از عضويت و مشارکت در اين سازمان پيگيری می‌کند. يکی از اهداف اصلی ايران ايجاد و پيشبرد اصلاحات ساختاری در نظام بين‌المللی بوده و در اين ميان، عضويت در سازمان همکاری شانگهای می‌تواند به تحقق اين هدف کمک کند.همکاری و همگرايی با هدف برطرف‌سازی مشکل‌ها و مسائل منطقه‌ای و رسيدن به امنيت و رفاه اقتصادی از ديگر هدف‌های سياست خارجی جمهوری اسلامی ايران محسوب می‌شود.
سخنان روحانی در شانگهای
امسال ايران در بالاترين سطح در اجلاس شانگهای شرکت کرد. حجت‌الاسلام حسن روحانی عصر پنجشنبه با ولاديمير پوتين رئيس‌جمهوری روسيه ديدار و درخصوص مسائل مهم منطقه و روابط دوجانبه گفت‌وگو و تبادل نظر کرد. روحانی در اين ديدار با اشاره به تحولات سريع منطقه به ويژه در مقابله با تروريسم و افراط گرايی، به موضوع تروريسم در عراق و سوريه اشاره کرد و همکاری‌های چندجانبه درباره اين معضل منطقه‌ای را ضروری خواند. پوتين نيز در اين ديدار با اشاره به توسعه همکاری‌های دوجانبه، اظهار کرد: روابط تهران -مسکو در ابعاد اقتصادی، سياسی، فرهنگی و علمی رو به گسترش است و اين زمينه خوبی را برای برداشتن گام‌های مناسبی در روابط دو کشور ايجاد خواهد کرد. روحانی همچنين طی سخنرانی در اين اجلاس اعلام کرد: خوشبختانه مذاکرات هسته‌ای با تدبير و تفاهم به انتهای خود نزديک شده و قدرت‌های غربی سرانجام با تکريم اذعان کرده‌اند که رشد و توسعه علمی ايران توقف‌ناپذير است.
رئيس‌جمهور گفت: نشست سران سه سازمان تاثيرگذار، فرصت مغتنمی برای تبادل نظر و چاره‌انديشی درباره پاره‌ای از معضلات جهان امروز است. بی‌ترديد غلبه بر چالش‌های جهان در قرن ۲۱، نيازمند چندجانبه‌گرايی، احترام به حقوق بين‌الملل، اصلاح نهادهای حاکميت سياسی و اقتصادی و توسعه همکاری‌های بين‌المللی است. ما با اتکا به سهم بيش از ۵۰درصدی از جمعيت جهان، نهادسازی‌های قدرتمند اقتصادی با حضور توليدکنندگان و مصرف‌کنندگان بزرگ انرژی جهان، از توانايی و ظرفيت لازم برای استقرار رويکردهای متناسب با شرايط جديد قرن ۲۱ برخوردار هستيم. روحانی افزود: امروز پيشرفت‌های علمی و فناورانه، تأثيراتی گسترده بر فرايند رشد اقتصادی و توسعه پايدار در تمامی کشورهای جهان داشته و موجب ارتقای مراودات فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی و نهايتاً پديد آمدن اقتصادهای بزرگ نوظهور شده است. ايران نقطه استراتژيک پيوند شرق و غرب است و با موقعيتی راهبردی، شبکه مناسب حمل و نقل ريلی وجاده‌ای، فرودگاه‌های مجهز و استاندارد، بنادر تجاری در شمال و جنوب و... هابِ ترانزيتی منحصر‌به‌فردی را برای سرمايه‌گذاری ايجاد کرده است.