مسیر فریدریش مرتس به سوی قدرت

فریدریش مرتس در مسیر تبدیل شدن به دهمین صدراعظم آلمان پس از جنگ جهانی دوم قرار دارد، نقطه اوجی در یک کارنامه سیاسی چندین ساله این سیاستمدار آلمانی که زمانی توسط رهبر افسانه‌ای حزبش، آنگلا مرکل، به حاشیه رانده شد.

این رهبر ۶۹ ساله بلوک اتحادیه محافظه‌کار، که با کسب ۲۸.۶ درصد آرا در انتخابات ملی آلمان پیروز شد، تاکنون بهترین شانس را برای تشکیل یک دولت جدید دارد. محتمل‌ترین سناریو، تشکیل یک ائتلاف با حزب سوسیال دموکرات است که از سال ۲۰۲۱ به همراه دو حزب دیگر در یک ائتلاف نامحبوب حکومت کرده‌اند.

مرتس متعهد شده است که وحدت اروپا را در مواجهه با چالش‌های ناشی از روسیه و دولت جدید ترامپ در اولویت اصلی خود قرار دهد.

رسیدن به این مقام عالی برای مرتس، که وکیل دادگستری حرفه‌ای است، دیر اتفاق افتاده است. او در اوایل دهه ۲۰۰۰ شاهد بود که صعودش توسط آنگلا مرکل، صدراعظم سابق آلمان، متوقف شد و حتی برای چندین سال از حضور فعال در سیاست کناره‌گیری کرد. با وجود تجربه سیاسی‌اش، او بدون اینکه قبلاً در دولت خدمت کرده باشد، به سوی صدارت عظمی در حرکت است.

رقابت با مرکل

مرکل مرتس را به عنوان یک سخنور درخشان توصیف کرده و تمایل او برای رهبری را تحسین کرده است، اگرچه اذعان کرده که این موضوع یک مشکل در رابطه‌شان بوده است.

خانم مرکل در خاطرات خود با عنوان “آزادی” نوشته است: “ما تقریباً هم‌سن هستیم... ما کاملاً متفاوت بزرگ شده‌ایم، که بیشتر یک فرصت بود تا یک مانع. اما از همان ابتدا یک مشکل وجود داشت: هر دو می‌خواستیم رئیس باشیم.”

مرکل پس از شکست تنگاتنگ حزبش ــــ اتحادیه دموکرات مسیحی ــــ  در انتخابات سراسری سال ۲۰۰۲، تلاش کرد تا کنترل خود را بر جناح راست میانه آلمان تحکیم کند. او مرتس را به عنوان رهبر گروه پارلمانی کنار زد و خودش این سمت را علاوه بر رهبری حزب اتحادیه دموکرات مسیحی (CDU) که قبلاً در اختیار داشت، بر عهده گرفت. او از سال ۲۰۰۵ تا ۲۰۲۱ رهبری آلمان را بر عهده داشت.

فاصله گرفتن از سیاست

مرتس پس از ترک پارلمان در سال ۲۰۰۹، برای چندین سال از حضور فعال در سیاست کناره‌گیری کرد.

او به وکالت پرداخت و ریاست هیئت نظارت بر شعبه آلمان مدیر سرمایه‌گذاری بلک‌راک را بر عهده گرفت. در طول این دوره، او اغلب برای کار به ایالات متحده و چین سفر می‌کرد، اگرچه هرگز خارج از آلمان زندگی نکرد.

ولکر رزینگ، نویسنده زندگی‌نامه مرتس که اخیراً  با عنوان “فریدریش مرتس: مسیر او به سوی قدرت” منتشر شده، می‌گوید: “فریدریش مرتس شاید بین‌المللی‌ترین صدراعظم آلمان از زمان جنگ باشد — اگر به این مقام برسد.”

رزینگ می‌افزاید: “مرتس بر ابتکار شخصی، آزادی فردی، خلاقیت و انگیزه تکیه می‌کند و تنها در مرحله دوم به دولت متکی است.”

بازگشت به سیاست

مرتس پس از کناره‌گیری مرکل از رهبری حزب اتحادیه دموکرات مسیحی در سال ۲۰۱۸ و اعلام اینکه او برای پنجمین دوره صدارت عظمی نامزد نخواهد شد، بازگشت خود به سیاست را آغاز کرد. با این حال، او در سال‌های ۲۰۱۸ و اوایل ۲۰۲۱ در رقابت‌های رهبری حزب، با اختلاف کمی از سوی نامزدهای میانه‌رویی که بیشتر شبیه مرکل بودند، شکست خورد.

مرتس پافشاری کرد و نهایتا در سومین تلاش خود و پس از شکست جناح راست میانه از اولاف شولتس، صدراعظم فعلی آلمان، در انتخابات سال ۲۰۲۱ به عنوان رهبر حزب انتخاب شد. مرتس با تبدیل شدن به رهبر گروه پارلمانی اتحادیه، قدرت خود را تحکیم کرد.

به گفته رزینگ، “روش مرتس در سیاست” این نیست که به هر قیمتی از رویارویی اجتناب کند. در عوض، او دیدگاهی دارد که “مقداری تحریک می‌تواند یک بحث واقعی و شاید یک تحول واقعی را به راه بیندازد.”

در طول کارزار انتخاباتی، مرتس متعهد شده که اقتصاد ضعیف آلمان را دوباره قدرتمند کند و مهاجرت نامنظم را محدود سازد.

با بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید و افزایش تنش‌ها بر سر چگونگی حل جنگ در اوکراین، مرتس که همواره از روابط قوی فراآتلانتیکی حمایت کرده است، پس از پیروزی خود گفت که اولویت اصلی او ایجاد وحدت در اروپا در مواجهه با چالش‌های ناشی از ایالات متحده و روسیه است.

او به حامیان خود گفت: “من هیچ توهمی درباره آنچه از سوی آمریکا اتفاق می‌افتد ندارم. ما تحت فشار بسیار زیادی هستیم... اولویت مطلق من اکنون واقعاً ایجاد وحدت در اروپا است.”

نزدیکی به جناح راست افراطی؟

مرتس پس از آنکه یک مهاجر ماه گذشته در شهر آشافن‌بورگ در ایالت بایرن دو نفر را با چاقو به قتل رساند، سخت‌گیری در قوانین مهاجرت آلمان را در صدر کارزار انتخاباتی خود قرار داد.

او یک طرح پیش‌نهادی غیرالزام‌آور را به پارلمان ارائه کرد که خواستار بازگرداندن تعداد بیشتری از مهاجران در مرزهای آلمان بود. این طرح با اختلاف کمی و به لطف آرای حزب راست افراطی آلترناتیو برای آلمان (AfD) تصویب شد.

این موضوع باعث شد تا مخالفان مرتس او را به شکستن یک تابو متهم کنند و مرکل نیز به طور علنی از او انتقاد کرد. منتقدان این رویداد را نمونه‌ای از تمایل مرتس به رفتارهای تکان‌دهنده دانستند.

از آن زمان، صدها هزار نفر به خیابان‌ها آمده‌اند تا هم علیه طرح مرتس و هم علیه رشد جناح راست افراطی اعتراض کنند.

مرتس اصرار دارد که کار اشتباهی انجام نداده و هرگز با AfD همکاری نکرده است و همچنین بارها متعهد شده است که اگر صدراعظم شود، “هرگز” با این حزب همکاری نخواهد کرد.

ریشه‌های روستایی

مرتس منطقه روستایی خود را در پارلمان آلمان نمایندگی می‌کند — منطقه‌ای که مردم آن “کاملاً زمینی و شاید کمی محتاط” هستند، همان‌طور که رزینگ می‌گوید. “این چیزی است که او را شکل داده است: زندگی روستایی.”

به عنوان یک سیاستمدار، مرتس همواره از ارزش‌های محافظه‌کارانه دفاع کرده و بر اهمیت خانواده تأکید کرده است.

او با همسرش شارلوت، که اکنون قاضی است، هنگام تحصیل در رشته حقوق آشنا شد. این زوج اکنون سه فرزند بزرگسال دارند.

مرتس در سال ۱۹۷۲ به حزب اتحادیه دموکرات مسیحی پیوست و در سال ۱۹۸۹ به پارلمان اروپا انتخاب شد. او اولین بار در سال ۱۹۹۴ به پارلمان آلمان راه یافت.

در جایگاه خلبان

مرتس که علاقه‌مندی ویژه‌ای به پرواز دارد، گاهی اوقات صبح‌های دوشنبه با هواپیمای کوچک خود از خانه‌اش در منطقه زاورلند در غرب آلمان به برلین پرواز می‌کند.

او با وجود ساعات طولانی کاری به عنوان رهبر اپوزیسیون و انتقادهای گاه‌به‌گاه از او مبنی بر اینکه به سرگرمی‌های ثروتمندان می‌پردازد، به پرواز ادامه داده است.

رزینگ گفت: “وقتی با او درباره پرواز صحبت می‌کنی، چشمانش برق می‌زند. او می‌گوید وقتی بالای ابرها هستی، این آزادی است.”

خبرگزاری آسوشیتدپرس